"...Σύντροφοι, κατά τις πιο επικίνδυνες ημέρες της Ρώσικης Επανάστασης, όταν ο Γιούντενιτς έστεκε δίπλα στην Πετρούπολη και κατά τις σκληρές μέρες της Κρονστάνδης, όταν το φρούριο της παραλίγο να μετατραπεί σε φρούριο του Γαλλικού Ιμπεριαλισμού ενάντια στην Πετρούπολη ήταν η Ρώσικη εργατο-αγροτική νεολαία που έσωσε την επανάσταση. Στις αστικές εφημερίδες μπορεί να διαβάσει κανείς ότι φέραμε Κινέζους , Καλμούκους και άλλα στρατεύματα εναντίον του Γιούνενιτς και της Κρονστάνδης.Αυτό φυσικά είναι ένα ψέμα. Φέραμε την νεολαία μας. Η έφοδος στην Κρονστάνδη ήταν πραγματικά συμβολική. Η Κρονστάνδη , όπως είπα, ήταν έτοιμη να περάσει στα χέρια του Γαλλικού και Αγγλικού ιμπεριαλισμού. Δύο ή τρεις μερές παραπάνω και η Βαλτική θάλασσα θα ήταν ελεύθερη από το χιόνι και τα πολεμικά πλοία των ξένων ιμπεριαλιστών θα μπορούσαν να μπουν στα λιμάνια της Κρονστάνδης και της Πετρούπολης. Αν δεν είχαμε αναγκάσει σε παράδοση την Πετρούπολη, θα είχε ανοίξει τον δρόμο για την Μόσχα, καθώς δεν υπάρχουν στην ουσία καθόλου αμυντικά σημεία μεταξύ της Πετρούπολης και της Μόσχας. Αυτή ήταν η κατάσταση. Σε ποιούς στραφήκαμε ; Η Κρονστάνδη είναι περικυκλωμένη από θάλασσα από όλες τις μεριές και η θάλασσα ήτα καλυμένη με πάγο και χιόνι. Γυμνά έκθετοι έπρεπε να προχωρήσουμε πάνω στον πάγο και το χιόνι ενάντια στο φρούριο αρκετά εξοπλισμένοι με πυροβολικό και αυτόματα όπλα. Στραφήκαμε στην νεολαία. Στους εργάτες και στους αγρότες που λαμβάναν στρατιωτική εκπαίδευση στις στρατιωτικές μας σχολές. Και στο κάλεσμα μας , με σθένος απάντησαν “Παρών!”Και παρέλασαν στα ανοιχτά χωρίς καμια προστασία ενάντια στο πυροβολικό και τα αυτόματα της Κρονστάνδης. Και όπως πριν, πέρα από την Πετρούπολη , έτσι και τώρα στο Βαλτικό χιόνι υπήρχαν πολλά πτώματα νέων Ρώσων εργατών και αγροτών. Πάλεψαν για την επανάσταση, πάλεψαν ώστε το σημερινό Συνέδριο να καλεστεί. Και είμαι σίγουρος ότι η επαναστατική νεολαία της Ευρώπης και της Αμερικής , που είναι πολύ περίσσοτερο μορφωμένη και αναπτυγμένη από ότι η νεολαία μας, θα δείξουν στην κατάλληλη ώρα όχι λιγότερη αλλά πολύ μεγαλύτερη επαναστατική ενέργεια, και στο όνομα του Ρώσικου Κόκκινου Στρατού λέω : Ζήτω η Διεθνής Επαναστατική Νεολαία – Ο Κόκκινος Στρατός της Παγκόσμιας Επανάστασης !"
Αναφορά στο 2ο συνέδριο της Διεθνούς Κομμουνιστικης Νεολαίας .
14 Ιουλίου 1921. "...Μπορούμε να φανταστούμε τους διάφορους τρόπους που το Κομμουνιστικό Κόμμα, αν έχανε την κοινή λογική του, θα έφερνε την καταστροφή στον εαυτό του. Πρώτα, αν άφηνε ένα μεγάλο αριθμό από ξένα στοιχεία στις τάξεις του. Στην Κρονστάνδη υπήρχε ένα εξωκομματικό σώμα αξιωματούχων που μας πρόδωσε. Αλλά ξεχνάτε ότι υπήρχαν αρκετές εκατοντάδες κομμουνιστές εκει πέρα , που πήραν μέρος πολεμώντας μας ; Από την μια είχες εξωκομματικούς παλιούς αξιωματικούς είτε του ναυτικού είτε του στρατού και από την άλλη ο κίνδυνος είχε παρεισφρήσει στο Κόμμα υπό την μορφή των ξένων στοιχείων. Αυτό ήταν ένα σημαντικό μάθημα για εμάς."
2η Συνδιάσκεψη των πυρήνων του ΚΚ στα Ανώτατα Ινστιτούτα Στρατωτικής Εκπάιδευσης.
10 Δεκεμβρίου 1921.
"...Οι ναύτες έχει συχνά αναφέρει με πικρία, στους πρόσφατους μήνες, ότι το όνομα της Κρονστάνδης έχει γίνει συνώνυμο της μικροαστικής εξέγερσης ενάντια στην δικτατορία του προλεταριάτου.Όμως η Κρονστάνδη έχει παραμείνει ότι ήταν, ένα από τα πιο σημαντικά φρούρια της εργατικής και αγροτικής δημοκρατίας.. Η φρουρά της Κρονστάνδης παραμένει χρήσιμο κομμάτι του Κόκκινου Στρατού και του Ναυτικού. Οι προωθημένοι ναύτες κάνουν κάθε δυνατή προσπάθεια να διατηρήσουν τον βασικό πυρήνα του ναυτικού και να τον ενδυναμώσουν.
Το πρόβλημα πρόεκυψε στην συνάντηση , και αποφασίστηκε ομόφωνα να υπενθυμίσουμε σε όλην την χώρα του ένδοξου ρόλου που έπαιξε η Κρονστάνδη στην γέννηση και ανάπτυξη της προλεταριακής επανάστασης. Πρέπει να πούμε στους νέους στρατιώτες ναύτες του Κόκκινου στρατού , μέσω προφορικού και γραπτού λόγου, για την επαναστατική ιστορία της Κρονστάνδης ξεκινώντας από τον Μάρτιο του 1917. Η Λευκοφρουρη-Εσέρικη ανταρσία στην Κρονστάνδη ήταν μόνο ένα τραγικό επεισόδιο στην ιστορία του φρουρίου, που έχει προσωρινά ατονήσει τόσο υλικά οσο και ιδεολογικά.
Η ώρα ήρθε να κλείσουμε το βιβλίο σε αυτό το επεισόδιο. Η Κρονστάνδη έχει γίνει ξάνα το οχυρο της προλεταριακής επανάστασης."
Συνδιάσκεψη Στρατιωτικών Αποσπασμα΄των για το Συνέδριο των Σοβιετ.
Πραβντα, 4 Ιανουαρίου 1922
"...Παντού παγκοσμίως στο ναυτικό, στα πρόσωπα του στρώματος της διοίκησης, στους αξιωματικούς, εμφανίζεται μια αποκλειστική υπηρεσιακή κάστα, με το πιο προνομιούχο αλαζονικό, προκατειλήμενο και συντεχνιακό πνεύμα. Αυτήν ήταν και η περίπτωση εδώ, ένα πνεύμα της εξαίρεσης, ένας βαθμός αλαζονείας, στην αρχή απλώς ναυτικός, μα μετά με τον δικό του τρόπο “ναυτικο-επαναστατικός”, χαρακτήριζε μερικά στοιχεία του ναυτικού στην μετα-Οκτωβριανή εποχή επισης. Αν θυμηθούμε την μαύρη μέρα της Κρονστάνδης, της εξέγερση στην Κρονστάνδη, δεν μπορεί να υπάρξει αμφιβολία ότι ένας από τους λόγους που η δυσαρέσκεια βρήκε έκφραση σε μια τέτοια οξεία μορφή ηταν το συντεχνιακό πνεύμα , του επαγγελματικού μονοπωλίου της παλιάς κατάστασης στο ναυτικό."
Ομιλία στο 5ο πανρωσικό συνέδριο των Ρώσων Νεολαίων της Κομμουνιστικής Λίγκας
Αναρχισμός και Σοσιαλισμός (1901) μeτάφραση δική μου :πηγή
Θέσεις:
1. Ο αναρχισμός, κατά τη διάρκεια των 35 έως 40 ετών (ο Bakunin και η διεθνής, 1866 -) ύπαρξής του (και αν συμπεριληφθεί και ο Stirner , κατά τη διάρκεια πολλών περισσότερων ετών) δεν έχει παραγάγει παρά μόνο γενικές κοινοτοπίες ενάντια στην εκμετάλλευση. Αυτές οι φράσεις είναι τρέχουσες για περισσότερο από 2.000 έτη. Αυτό που λείπει είναι (α) μια κατανόηση των αιτιών της εκμετάλλευσης (β) μια κατανόηση της ανάπτυξης της κοινωνίας, η οποία οδηγεί στο σοσιαλισμό (γ) μια κατανόηση της ταξικής πάλης ως δημιουργική δύναμη για την πραγματοποίηση του σοσιαλισμού.
2. Μια κατανόηση των αιτιών της εκμετάλλευσης. Ιδιωτική ιδιοκτησία ως βάση της εμπορευματικής οικονομίας . Κοινωνική ιδιοκτησία στα μέσα της παραγωγής. Στο αναρχισμό-μηδέν.
Ο αναρχισμός είναι ένας αντεστραμμένος αστικός ατομικισμός. Ο ατομικισμός ως βάση ολόκληρης της παγκόσμιας αναρχικής προοπτικής.
{ Υπεράσπιση της μικρής περιουσίας και μικρής οικονομίας στην γη. Keine Majorität(σημ.μετ.Καμμία Πλειοψηφία).
Άρνηση της ενοποιητικής και οργανωτικής δύναμης της εξουσίας.
}
3. Αποτυχία να γίνει κατανοητή η ανάπτυξη της κοινωνία-του ρόλου της μεγάλης κλίμακας παραγωγή- ανάπτυξη της κεφαλαιοκρατίας στο σοσιαλισμό.
(Ο αναρχισμός είναι ένα προϊόν της απελπισίας. Η ψυχολογία του άστατου διανοούμενο ή του αλήτη και όχι του προλεταρίου.)
4. Αποτυχία στην κατανόηση της ταξικής πάλης του προλεταριάτου.
Παράλογη άρνηση της πολιτικής στην αστική κοινωνία.
Αποτυχία στην κατανόηση του ρόλου της οργάνωσης και της εκπαίδευσης των εργαζομένων.
Πανάκειες που αποτελούνται από μονόπλευρα, αποσυνδεμένα μέσα.
5. Σε τι έχει συμβάλλει ο αναρχισμός, κάποτε κυρίαρχος στις Λατινόφωνες χώρες, στην πρόσφατη ευρωπαϊκή ιστορία;
- Κανένα δόγμα, επαναστατική διδασκαλία, ή θεωρία.
- Διάσπαση του εργατικού κινήματος..
- Πλήρες fiasco στα πειράματα του επαναστατικού κινήματος (Προυντονισμός 1871, Μπακουνινισμός 1873).
- Υπαγωγή της εργατικής τάξης στην αστική πολιτική υπό το πρόσχημα της άρνησης της πολιτικής.
"ΘΑΝΑΤΟΣ ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΜΠΟΛΣΕΒΙΚΟΥΣ" η ελληνική αστική εφημερίδα "Εμπρός" κραυγάζει υπέρ της ανταρσίας της Κρονστάνδης το 1921
Σειρά από άρθρα από την Αθηναϊκή εφημερίδα "Εμπρός". Σχετικά με την εφημερίδα "Εμπρός", ιδρύεται το 1896 από τον Καλαποθάκη οπαδό του Χ.Τρίκουπη, η εγκυκλοπαίδεια "Πάπυρος" αναφέρει "Χάρη στην πρωτοτυπία του το "Εμπρός" εξασφάλισε μεγάλη για την εποχή του κυκλοφορία...βρισκόταν στην πρώτη θέση των αθηναϊκών εφημερίδων" Ανάμεσα στους αθρογράφους-συνεργάτες του αναφέρονται: Ε.Ροιδης, Κ.Παλαμάς, Α.Παπαδιαμάντης Προφανώς δεν πρόκειται για καμία ακροδεξιά φυλλάδα της κακιάς ώρας , αλλά για γνωστή "σοβαρή" αστική εφημερίδα της εποχής. Η εφημερίδα την περίοδο εκείνη αφιερώνει ως και 90% του χώρου για την κάλυψη και προφανώς ενίσχυση εν μέσω ιαχών της μικρασιατικής εκστρατείας(χάνουν οι Τούρκοι, πέφτει το ηθικό των Τούρκων,σαρωτικές νίκες ο ελληνικός στρατός κτλ,κτλ.). Ιαχές όμως από ότι φαίνεται βγάζει και για την ανταρσία της Κρονστάνδης. Να σημειώσω ότι οι ημερομηνίες είναι βάσει του Ιουλιανού ημερολογίου (η Ελλάδα υιοθέτησε το Γρηγοριανό το 1923) που σημαίνει ότι πρέπει να προσθέσετε 13 μέρες για να κάνετε την αντιστοίχιση με αυτό που ακολουθούσαν οι άλλες χώρες, μεταξύ αυτών και η Σοβιετική Ρωσία. Επίσης η πρώτη ημερομηνία σε κάθε άρθρο π.χ."ΛΟΝΔΙΝΟΝ 1 Μαρτίου" είναι η ημερομηνία του τηλεγραφήματος, η δημοσίευση και άρα το φύλλο στο Εμπρος είναι πάντα με μια μέρα καθυστέρηση όπως είναι λογικό. Δηλαδή εν προκειμένω 2 Μαρτίου είναι το φύλλο του ‘Εμπρός‘ που δημοσιεύει τηλεγράφημα/πληροφορία από 1 Μαρτίου. Επίσης να σημειώσω ότι πολλά από αυτά που αναφέρονται δεν είναι αληθή ούτε ακριβή,μερικά είναι απλώς υπερβολικά μερικά όμως ευσταθούν. Τέλος όπου αναφέρεται σε "επαναστάτες" αναφερεται κατά κύριο λόγο στους αντιμπολσεβίκους, οι "αντεπαναστάτες" είναι οι Μπολσεβίκοι.
Υπήρχε τελικώς εμπλοκή αστών και λευκοφρουρών στο ξεδίπλωμα της ανταρσίας της Κρονστάνδης το 1921 ή ήταν απλώς συκοφάντες οι Μπολσεβίκοι;
Βάσει πολλών δημοσιευμάτων στον αστικό τύπο προτού καν ξεσπάσει η ανταρσία (2 Μαρτίου 1921) υπάρχουν ενδείξεις ότι το ζήτημα μιας ανταρσίας στην Κρονστάνδη συζητούνταν σε τέτοιους κύκλους. Η "συζήτηση" είχε ως αποτέλεσμα να διαρρεύσουν πληροφορίες εξού και τα δημοσιεύματα.
Παραθέτω 4 άρθρα από τους Νew York Times που ξεκινάνε από 9 Φεβρουαρίου (σχεδόν ένα μήνα πριν την πραγματική αρχή της ανταρσίας!!!) και παρουσιάζουν μια γενικευμένη εξέγερση στην Κρονστάνδη που μάλιστα έχει κυριεύσει και την Πετρούπολη. Συν 2 τίτλους άρθρων στον αστικό γαλλικό τύπο.
Το γεγονός είχε προφανώς λάβει την προσοχή και των ίδιων των μπολσεβίκων, μάλιστα δεν ήταν σε θέση να ξέρουν εκείνη την περίοδο ότι η έκταση του ήταν μεγαλύτερη από ότι νομίζαν...:
"Δύο βδομάδες πριν τα γεγονότα της Κρονστάνδης, ο Παριζιάνικος Τύπος είχε ήδη μεταδώσει τα νέα ότι υπήρχε μια εξέγερση στην Κρονστάνδη" Λένιν , αναφορά στο 10ο συνέδριο.
Στο γεγονός θα αναφερθεί και η αναρχική Ιντα Μεττ το 1938 στο "η Κομμούνα της Κρονστάνδης"...:
σελ.85 εκδ.Διεθνής Βιβλιοθήκη: "Στην πραγματικότητα οι ψεύτικες ειδήσεις όσον αφορά τη Ρωσία δεν ήταν εξαίρεση. Αυτές έκαναν την εμφάνιση τους πριν κατά και μετά την Κρονστάνδη. Είναι αναμφισβήτητο ότι η παγκόσμια κεφαλαιοκρατία, εχθρική προς τη ρώσικη επανάσταση προθυμοποιούνταν να υπερβάλει τις άσχημες ειδήσεις που έρχονταν από τη Ρωσία. Λοιπόν στις 15 Φεβρουαρίου η 2η κομματική συνδιάσκεψη του στόλου της Βαλτικής είχε ψηφίσει μια απόφαση δυσμενή για την πολιτική διεύθυνση του στόλου. Αυτό το γεγονός μπορούσε εύκολα να διογκωθεί από τον αστικό τύπο,ο οποίος έπερνε κάθε φορά τις επιθυμίες του για πραγματικότητα.Έτσι να διατυπώσουμε μια κατηγορία, στη βάση μιας τέτοιας "απόδειξης" είναι απαράδεκτο και ανήθικο."
ΛΑΘΟΣ !
Η Ιντα Μεττ που ήταν στο Παρίσι , προφανώς δεν γνώριζε ότι οι NY TIMES ήδη από τις 9 Φλεβάρη προτού καν την κομματική συνδιάσκεψη υπήρχε δημοσίευμα για εξέγερση στην Κρονστάνδη. Αφήνουμε επίσης κατά μέρος την λαθροχειρία που ξεχνάει η Μεττ ότι τα τηλεγραφήματα είχαν σταλεί από το Ελσίνκι από τις 11 του μηνός !!! Άρα δεν είχε σχέση η κομματική συνδιάσκεψη.
Σίγουρα λοιπόν κάτι "έτρεχε" με την Κρονστάνδη.
Το 1970 ο φιλοαναρχικός Άβριτς με το βιβλίο του "Κρονστάνδη 1921" θα έρθει να ενισχύσει τον παράγοντα της αστικής εμπλοκής.
Θα παρουσιάσει από ρώσικα αρχεία εμιγκρέδων που υπάρχουν στις ΗΠΑ ένα μυστικό "Μνημόνιο για το Ζήτημα της Οργάνωσης μιας Εξέγερσης στην Κρονστάνδη" με οδηγίες και πληροφορίες της πόλης και το πως θα γίνει. Έχει ημερομηνία απλώς 1921. Ο Αβριτς βγάζει το συμπέρασμα ότι γράφτηκε είτε τον Γενάρη είτε αρχές Φλεβάρη από κάποιο μέλος του Εθνικού Κέντρου(μια από τις πολλές οργάνωσεις λευκών εμιγκρέδων) στο Ελσίνκι ή στο Βιμποργκ. Το Μνημόνιο αναφέρει ότι ήδη υπάρχουν ομάδες μέσα στο στόλο με τις οποίες έχουν επαφή.
Ο Άβριτς πάντως αναφέρει ότι δεν θεωρεί ότι η πραγματική ανταρσία στις 2 Μαρτίου ήταν άμεσα συνδεδεμένη και έγινε βάσει του σχεδίου, λόγω ότι άμα ήταν πλήρως υποκινούμενη θα γινόταν μετά το λίωσιμο των πάγων.
ΤΟ ΠΛΕΟΝ ΣΙΓΟΥΡΟ ΟΜΩΣ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ ΥΠΗΡΧΕ (ΚΑΝΟΝΙΚΟΤΑΤΑ ΚΑΙ ΜΕ ΣΤΟΙΧΕΙΑ) ΥΠΟ ΕΞΕΛΙΞΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΑΣΤΙΚΗΣ ΑΝΤΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗΣ ΣΥΝΩΜΟΣΙΑΣ ΓΙΑ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΣΤΗΝ ΚΡΟΝΣΤΑΝΔΗ ΠΕΡΙΠΟΥ 1 ΜΕ 2 ΜΗΝΕΣ ΠΡΙΝ ΤΙΣ 2 ΜΑΡΤΙΟΥ ΠΟΥ ΞΕΣΠΑΣΕ.
Μπορεί να τους προλάβαν άλλοι, ή τα πράγματα να μην ήρθαν όπως θα ήθελε το σχέδιο αλλά είναι γεγονός ότι οι λευκοφρουροί είχαν βάλει στο στόχο την Κρονστάνδη και απεργάζοταν πλάνα και σχέδια για να ξεκινήσει ανταρσία από εκεί. Αυτά λίγες μέρες προ της πραγματικής έναρξης της ανταρσίας. Συμπερασματικά ΕΙΧΑΝ ΒΑΛΕΙ ΤΟ ΧΕΡΑΚΙ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΕΙΧΑΝ ΚΑΙ ΕΠΑΦΕΣ ΓΙΑ ΑΥΤΟ, ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΕΙΝΑΙ ΠΟΣΟ ΤΟ ΕΙΧΑΝ ΒΑΛΕΙ, ΟΧΙ ΑΝ ΤΟ ΒΑΛΑΝ. (Περισσότερα εν καιρώ)
ΤΑ ΑΡΘΡΑ:
-----------------------
ΑΝΤΑΡΣΙΑ TOY ΣΤΟΛΟΥ ΣΤΗΝ ΚΡΟΝΣΤΑΝΔΗ ;
Το λιμάνι αναφέρεται ότι έχει καταληφθεί από το πλήρωμα- Η Μόσχα θα στείλει στρατιώτες.
Ειδικό τηλεγράφημα στους New York Times.
Λονδίνο, Φεβ.8
Μια ειδική πηγή από το Ελσίνκι λέει ότι οι Ρωσικές εφημερίδες αναφέρουν μια ανταρσία των πληρωμάτων του στόλου της Κρονστάνδης. Οι εξεγερμένοι ,λέγεται, έχουν καταλάβει το λιμάνι και έχουν συλλάβει τους κομμισάριους του στόλου. Οι μπολσεβίκοι ηγέτες στην Πετρούπολη μην εμπιστεύοντας την τοπική φρουρά , ζήτησαν βοήθεια από την Μόσχα , και πήραν 4 κόκκινες μεραρχίες. Η Πετρούπολη επισκέπτεται από τους εξεγερμένους ναύτες και έχει επιβληθεί κατάσταση πολιορκίας. Φαίνεται ότι οι εξεγερμένοι δεν θα παραδωθούν και θα πολεμήσουν τους στρατιώτες από την Μόσχα.
9 Φεβρουαρίου 1921, NY TIMES
-----------------------
ΟΙ ΕΞΕΓΕΡΜΕΝΟΙ ΚΡΟΝΣΤΑΔΙΩΤΕΣ ΕΛΕΓΧΟΥΝ ΤΗΝ ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗ
Οι ναύτες του στόλου , αψηφούν τον Τρότσκι και οι στρατιώτες που στέλνονται εναντίον τους αρνούνται να πολεμήσουν.
Κοπεγχάγη, Φεβ.13 - Ρωσικές αναφορές επιμένουν ότι κατάσταση πολέμου υπάρχει μεταξύ του στόλου στην Κρονστάνδη και τις Σοβιετικές αρχές στην Πετρούπολη. Οι ναύτες στείλαν μια αντιπροσωπεία στην Μόσχα για να ζητήσουν μεγαλύτερους μισθούς και μερίδες τροφίμων. Η αντιπροσωπεία συλλήφθηκε και ο Τρότσκι διέταξε τους ναύτες της Κρονστάνδης το Συμβούλιο των Ναυτών στην Κρονστάνδη να αποχωρήσει τους ναύτες από την Πετρούπολη. Το συμβούλιο απάντησε συλλαμβάνοντας τους εκπρόσωπους της Κυβέρνησης. Στρατιώτες στάλθηκαν για να καταστείλουν τους στασιαστές, αλλά δεν έδειξαν διάθεση να εκτελέσουν τις διαταγές και χρησιμοποιήσουν βία και έτσι η Πετρούπολη ελέγχεται ακόμα από τους ναύτες υπό την απειλή όπλων. Ρωσικές εφημερίδες είναι γεμάτες με φήμες για εξεγέρσεις σε διάφορα μέρη και αναμφισβήτητα πολλοί Κομμισάριοι έχουν γίνει θύματα της έχθρας του πληθυσμού, αλλά εκτεταμένη και συνδυασμένη κινητικότητα ενάντια στο Κόκκινο καθεστώς ακόμα δεν έχει εμφανιστεί.
14 Φεβρουαρίου 1921, New York Times.
------------------------------------
Η ΚΡΟΝΣΤΑΝΔΗ ΑΚΟΜΑ ΥΠΟ ΕΞΕΓΕΡΣΗ
Οι ναύτες ζητούν από τους στρατιώτες της Πετρούπολης να ενωθούν κόντρα στους Σοβιετικούς.
Κοπεγχάγη, Φεβ. 23 - Μια πηγή από το Ελσίνκι αναφέρει ότι η ανταρσία στον στόλο της Κρονστάνδη συνεχίζει. Η Πετρούπολη είναι περικυκλωμένη από αξιόπιστους Μπολσεβίκους Στρατιώτες και κανείς δεν επιτρέπεται να εισέλθει στην πόλη. Αναφέρεται ότι η ναυτική φρουρά της Κρονστάνδης διαπραγματεύεται με την φρουρά της Πετρούπολης για μια συνεργασία ώστε να ανατρέψουν την Σοβιετική Κυβέρνηση.
24 Φεβρουαρίου 1921 , New York Times.
------------------------------------
ΣΤΑΣΙΑΣΤΕΣ ΝΑΥΤΕΣ ΝΙΚΑΝΕ ΤΟΥΣ ΚΟΚΚΙΝΟΥΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΕΣ
Οι Σοβιετικοί τώρα αναζητούν ειρηνευτική συμφωνία με τον στόλο στην Κρονστάνδη.
Λονδίνο, Φεβ. 26 - Λεπτομέρειες της πρόσφατης ανταρσίας των Σοβιετικών ναυτών στην Κρονστάνδη, λέει σήμερα ο ανταποκριτής των Κεντρικών Νέων του Ελσίνκι , οδηγούν στο συμπέρασμα ότι το πλήρωμα του Σοβιετικού θωρηκτού Αντρει Περβοσβανι , τα πλοία Πετροπαβλόφσκ , τα πλοιά Ρωσσία , Ναύαρχος Μακάροφ, Ολεγκ και Αβρόρα και αρκετα πλοιάρια συμμετείχαν στην εξέγερση και δολοφόνησαν αριθμό κομμισάριων. Σοβιετικοί στρατιώτες που στάλθηκαν εναντίον των στασιαστών ήταν ανίκανοι να τους αντιμετωπίσουν ο ανταποκριτής αναφέρει και η κυβέρνηση προσπαθεί να καταλήξει σε μια ειρηνευτική συμφωνία με τους ναύτες.
27 Φεβρουαρίου 1921 , New York Times.
----------------------------------
Άλλοι τίτλοι άρθρων σε αστικές εφημερίδες της Γαλλίας:
"Η εξέγερση του Βαλτικού Στόλου ενάντια στην Σοβιετική Κυβέρνηση"
14 Φεβρουαρίου 1921, Echo de Paris
"Η Μόσχα παίρνει μέτρα ενάντια στην Κρονστάνδη"
14 Φεβρουαρίου 1921, Matin
Η πηγή ήταν το Ελσίνκι , όπου στις 11 Φλεβάρη στάλθηκαν τα τηλεγραφήματα.
Υπενθυμίζω ότι η πραγματική ανταρσία ξεκίνησε στις 2 Μαρτίου 1921 και οι πρώτες ένοπλες αψιμαχίες μεταξύ ΠΕΕ Κρονστάνδης και Κόκκινου Στρατού στις 7 Μαρτίου. Όλα τα παραπάνω δημοσιεύματα είναι πριν από αυτές τις ημερομηνίες. ------
το pdf με τα άρθρα των ΝΥ ΤIMES στα αγγλικά προ της ανταρσίας εδώ
"Πιστευώ ότι υπάρχουν μόνο δύο ειδών κυβέρνησης πιθανές για την Ρωσία, μια κυβέρνηση από τα Σοβιέτ ή μια κυβέρνηση υπό την ηγεσία ενός Τσάρου. Μερικοί ανόητοι ή προδότες στην Κρονστάνδη είπαν για μια Συντακτική Συνέλευση, αλλά πιστεύει κανείς λογικός άνθρωπος έστω για μια στιγμή ότι η Συντακτική Συνέλευση θα είναι κάτι παραπάνω από ένα γήπεδο αρκούδων.Αυτή η υπόθεση της Κρονστάνδης είναι ένα πολύ ασήμαντο γεγονός. Δεν απειλεί να διαλύσει το Σοβιετικό κράτος όσο δεν απειλούν να διαλύσουν την Βρετανική Αυτοκρατορία οι Ιρλανδικές ταραχές.
Μερικοί στην Αμερική έχουν καταλήξει να θεωρούν τους Μπολσεβίκους σαν μια μικρή κλίκα κάποιων πολύ κακών ανθρώπων που επιβάλλουν την τυραννία τους πάνω σε ένα τεράστιο αριθμό υψηλής εκπαίδευσης ανθρώπων που θα σχηματίζαν μια αξιοθαύμαστη κυβέρνηση μεταξύ τους μόλις το Μπολσεβίκικο καθεστώς ανατρέποταν.Αυτό είναι λάθος, αφού δεν υπάρχει κάνεις άλλος να πάρει την θέση πέρα από χασάπηδες Στρατηγούς και αξιολύπητους γραφειοκράτες που έχουν ήδη δείξει την παντελή αδυναμία τους να διοικούν.
Αν άτομα στο εξωτερικό υπερβάλλουν την σημασία της έγερσης της Κρονστάνδης και της δίνουν υποστήριξη είναι επειδή ο κόσμος έχει διασπαστεί σε δύο στρατόπεδα: στον καπιταλισμό στο εξωτερικό και στην Κομμουνιστική Ρωσία."
Πηγή:(Περίληψη μιας συνομιλίας ενός ανταποκριτή του New York Herald)
«Η άνοιξη του 1921 έφερε κύρια σαν συνέπεια της κακιάς σοδειάς και της επιδημίας στα ζώα, μια ραγδαία όξυνση στην κατάσταση της αγροτιάς που ήταν ήδη εξαιρετικά δύσκολη εξαιτίας του πολέμου και του αποκλεισμού. Επακόλουθο αυτής της όξυνσης ήταν πολιτικές αμφιταλαντεύσεις, που, σε γενικές γραμμές ανταποκρίνονται στην εσωτερική "φύση" του μικροπαραγωγού. Η πιο χοντρή έκφραση αυτών των αμφιταλαντεύσεων ήταν η ανταρσία στην Κρονστάνδη.
»Το χαρακτηριστικότερο στα γεγονότα της Κρονστάνδης είναι ακριβώς οι ταλαντεύσεις του μικροαστικού στοιχείου. Τίποτε σχεδόν διαμορφωμένο, ξεκάθαρο, συγκεκριμένο δεν υπάρχει. Νεφελώδη συνθήματα όπως «ελευθερία», «ελεύθερο εμπόριο», «απελευθέρωση από το ζυγό», «σοβιέτ χωρίς μπολσεβίκους», ή «επανεκλογή των σοβιέτ» ή «λύτρωση από τη δικτατορία του κόμματος» κλπ. Τόσο οι μενσεβίκοι όσο και οι σοσιαλεπαναστάτες διακηρύσσουν ότι το κίνημα της Κρονστάνδης είναι "δικό τους" κίνημα... Ολόκληρη η συμμορία των λευκοφρουρών κινητοποιείται αστραπιαία για την Κρονστάνδη, με ταχύτητα, μπορεί να πει κανείς τηλεγράφου... Πάνω από μισή εκατοντάδα ρωσικές εφημερίδες των λευκοφρουρών που κυκλοφορούν στο εξωτερικό, επιδίδονται σε μια λυσσαλέα καμπάνια "για την Κρονστάνδη". Οι μεγάλες τράπεζες, όλες οι δυνάμεις του χρηματιστικού κεφαλαίου διοργανώνουν εράνους για την υποστήριξη της Κρονστάνδης. Η δήλωση του Μάρτοφ στη βερολινέζικη εφημερίδα του ότι η Κρονστάνδη δε διακήρυξε μόνο μενσεβίκικα συνθήματα, αλλά κι απέδειξε ακόμα, ότι είναι δυνατό ένα αντιμπολσεβίκικο κίνημα, που να μην υπηρετεί εντελώς τους λευκοφρουρούς, τους καπιταλιστές και τους γαιοκτήμονες, η δήλωση αυτή αποτελεί κλασικό παράδειγμα ενός αυτάρεσκου μικροαστού ναρκίσσου. Ας κλείσουμε λοιπόν τα μάτια μπρος στο γεγονός, ότι όλοι οι γνήσιοι λευκοφρουροί χειροκροτούσαν τους αποστάτες της Κρονστάνδης και ότι συγκέντρωναν χρήματα για την υποστήριξή της από τις τράπεζες».
»Ο Μιλιούκοφ έχει δίκιο σε σύγκριση με τον Τσέρνοφ και τον Μάρτοφ, όταν αποκαλύπτει ποια είναι η πραγματική τακτική της πραγματικής δύναμης των λευκοφρουρών, της δύναμης των καπιταλιστών και γαιοκτημόνων: Ας υποστηρίξουμε οποιονδήποτε, όποιος κι αν είναι, ακόμα και τους αναρχικούς και οποιαδήποτε σοβιετική εξουσία, αρκεί μονάχα να ανατραπούν οι μπολσεβίκοι, αρκεί μονάχα να επιτευχθεί μια μετατόπιση της εξουσίας...!! Μόνο μια μετατόπιση της εξουσίας, μακριά από τους μπολσεβίκους, αδιάφορο αν θα είναι λίγο προς τα δεξιά ή λίγο προς τ' αριστερά, τα υπόλοιπα θα βρεθούν!! - σ' αυτό ο Μιλιούκοφ έχει πέρα ως πέρα δίκιο. Αυτή είναι μια ταξική αλήθεια που επιβεβαιώνεται απ' ολόκληρη την ιστορία των επαναστάσεων όλων των χωρών, απ' ολόκληρη την περίοδο της νεότερης ιστορίας από τον Μεσαίωνα κι εδώ. Τους κατακερματισμένους μικροπαραγωγούς, τους αγρότες, τους αφομοιώνει οικονομικά και πολιτικά είτε η αστική τάξη είτε το προλεταριάτο... για κάποιον "τρίτο" δρόμο, για κάποια "τρίτη" δύναμη μπορούν να φλυαρούν και να ονειρεύονται μόνο αυτάρεσκοι ναρκισσιστές»
"Γίναμε μάρτυρες του περάσματος της εξουσίας από τους Μπολσεβίκους σε μια αόριστη συμμαχία ποικιλόχρωμων στοιχείων υποθετικά λίγο δεξιά ίσως ακόμη και λίγο "αριστερά" από τους Μπολσεβίκους, τόσο αόριστο είναι το σύνολο των πολιτικών ομαδοποίησεων που έχουν επιχειρήσει να πάρουν την εξουσία στα χέρια τους στην Κρονστάνδη. Είναι πέρα από κάθε αμφιβολία ότι συγχρόνως ο Λευκοφρουρός Στρατηγός όπως όλοι ξέρετε , έπαιξε σημαντικό ρόλο σε αυτό. Αυτό έχει αποδειχθεί πλήρως. Δύο βδομάδες πριν τα γεγονότα της Κρονστάνδης, ο Παριζιάνικος Τύπος είχε ήδη μεταδώσει τα νέα ότι υπήρχε μια εξέγερση στην Κρονστάνδη."
Για τα γεγονότα της Κρονστάνδης την άνοιξη του 1921.
Για τους σκοπούς της αποκατάστασης της ιστορικής εγκυρότητας, της προστασίας των δικαιωμάτων των πολιτών της Ρωσίας,οι ποινές σχετικά με τις κατηγορίες για ένοπλη εξέγερση στην Κρονστάνδη την άνοιξη του 1921, και σε συμφωνία με τα ευρετήρια της επιτροπής υπό τον Πρόεδρο της Ρώσικης Ομοσπονδίας για την αποκατάσταση των θυμάτων των πολιτικών διώξεων:
Διατάζω
1.Να καταργηθεί το σημείο 1 της απόφασης του Συμβουλίου Εργασίας και Άμυνας της 2 Μαρτίου 1921,που κήρυξε τους συμμετέχοντες στα γεγονότα της Κρονστάνδης την άνοιξη του 1921 εκτός νόμου.
2.Να αναγνωριστεί ως παράνομη και αντικρουόμενη τις βασικές ανθρώπινες πολιτικές ελευθερίες η καταστολή που υπέστησαν οι ναύτες και εργάτες της Κρονστάνδης στην βάση των κατηγορίων για ένοπλη εξέγερση.
3.Να στηθεί μνημείο για τα θύματα των γεγονότων της Κρονστάνδης την άνοιξη του 1921.
Ο Πρόεδρος της Ρώσικης Ομοσπονδίας Μ.Γέλτσιν.
Μόσχα,Κρεμλίνο 10 Ιανουαρίου 1994. -------------
Το διάταγμα του Γιέλτσιν αναφέρεται στην απόφαση με υπογραφή του Λένιν και του Τρότσκι στην αρχή των γεγονότων της Κρονστάνδης.Απόφαση που πάρθηκε για τις εξελίξεις στην Κρονστάνδη και το πλοίο "Πετροπαβλοφσκ".
Το "σημείο 1" της απόφασης του Συμβουλίου Εργασίας και Αμύνης(αυτό με τις υπογραφές Λένιν-Τρότσκι) διατάζει: "Να κηρυχθεί εκτός νόμου ο πρώην στρατηγός Κοζλόφσκι και οι ακόλουθοι του."
Για να μην υπάρχουν παρεξηγήσεις το διάταγμα δεν είχε τόσο μια "έμπρακτη" επίπτωση(ίσως πέρα από την ανέγερση μνημείου) , δεν ήταν δηλαδή ότι μέχρι το 1994 "κυνήγουσαν" ναύτες που ήταν στην παρανομία επειδή συμμετείχαν στα γεγονότα του 1921. Ούτως ή άλλως όσοι είχαν καταφύγει στην Φινλανδία αρχικώς επανήλθαν με αμνηστεία του 1922, ενώ ακόμη και αυτοί που είχαν αποκλειστεί από την αμνηστεία (τα ηγετικά στελέχη της ανταρσίας) μερικά χρόνια μετά γίναν δεκτοί και αυτοί στην ΕΣΣΔ, δύο από αυτούς μεταξύ αυτών ο Πρόεδρος της "προσωρινής επαναστατικής επιτροπής Κρονστάνδης" Πετρισένκο γίναν πράκτορες μάλιστα της GPU. Η επίπτωση του διατάγματος ήταν περισσότερο πολιτική, μια πολιτική "ρεβάνς" ένατια στο σοβιετικό καθεστώς τον Λένιν , τον Τρότσκι , τους μπολσεβίκους και τους κομμουνιστές εν γένει.
------------------- στα ρωσικά το διάταγμα:
УКАЗ ПРЕЗИДЕНТА РОССИЙСКОЙ ФЕДЕРАЦИИ О событиях в г. Кронштадте весной 1921 года В целях восстановления исторической справедливости, законных прав граждан России, репрессированных в связи с обвинениями в вооруженном мятеже в г. Кронштадте весной 1921 года, и в соответствии с выводами Комиссии при Президенте Российской Федерации по реабилитации жертв политических репрессий постановляю: 1. Отменить пункт 1 постановления Совета Труда и Обороны от 2 марта 1921 г. (без номера), объявлявшего участников кронштадтских событий весной 1921 года вне закона. 2. Признать незаконными, противоречащими основным гражданским правам человека репрессии, проводившиеся в отношении матросов, солдат и рабочих Кронштадта на основании обвинений в вооруженном мятеже. 3. Установить в г. Кронштадте памятник жертвам кронштадтских событий весной 1921 года.
"The Russian Revolution in Colour" σκηνοθέτης είναι ο Ian Lilley για το Αγγλικό κανάλι Channel five.
Η μυθοπλασία της Κρονστάνδης τώρα και σε ντοκιμαντέρ. Οι Άγγλοι "Κούλογλου" επί τω έργω.
Εισαγωγή:
Εδώ και δεκαετίες η ανταρσία της Κρονστάνδης έχει χρησιμοποιηθεί και προπαγανδιστεί με δεκάδες βιβλία άρθρα λήμματα σε εγκυκλοπαίδειες , αναφορές σε σχολικά βιβλία μέχρι και ποιήματα. Σε αυτήν την καμπάνια που άρχισε από την ίδια την περίοδο της ανταρσίας και επεκτάθηκε μετά από αυτήν , ξαναφούντωσε την περίοδο της κριτικής του Τρότσκι στον Ισπανικό αναρχισμό για να ξαναέρθει στο προσκήνιο μεταπολεμικά μετά την επάνοδο του νεολαίστικου αναρχικού κίνηματος που ξεπήδησε από τον Μάη του 68 δεκαετίες 60 και 70. Με νέες εκδόσεις και πληροφορίες από έρευνες κυρίως αναρχικών ή φιλοαναρχικών (κυρίως του Άβριτς). Η επιστροφή στην Κρονστάνδη θα γίνει άλλη μια φορά με την πτώση της ΕΣΣΔ και το άνοιγμα των αρχείων(Ρώσικες εκδόσεις, Getzler και Jean Jaque Marie). Η αλλαγή της πολιτικής ηγεσίας στην ΕΣΣΔ θα συνοδευτεί από μια προσπάθεια να "εξιλεωθούν" (βλ.Γιέλτσιν και μνήμειο που έστησε για την Κρονστάνδη) για να γίνουν αρεστοί Ρώσοι πολιτικοί ή ακόμα και ιστορικοί.
Είναι μια κουβέντα η οποία θα ήταν λανθασμένο να θεωρηθεί ότι περιορίζεται στις παρυφές του αναρχικού κινήματος και μιας αριστερής μειοψηφίας στις Δυτικές χώρες. Από παλιά ήταν και αντικείμενο ακαδημαϊκής μελέτης. Σίγουρα δεν θα νόμιζε κανείς ότι λόγω της αστικής κυριαρχίας στην Δύση οι πανεπιστημιακοί θα "φοβόντουσαν" να πιάσουν την Κρονστάνδη γιατί είναι η πεμπτουσία του αναρχισμού. Τουναντίον, η αστική εκδοχή της ιστορίας ακόμα και η πιο ευνοική προς μια πιο κοινωνική ανάλυση έχει κρατήσει μια θέση για την Κρονστάνδη. Μια περίοπτη θέση.
Όσο για το αναγνωστικό κοινό και τους παροικούντες εν του χώρου; Δεν χωράει αμφιβολία ότι με εξαίρεση μια εξαιρετικά μικρή αρθογραφία στους Τροτσκιστικούς κόλπους η πλάστιγγα της προβολής και της προπαγάνδισης κατά της μπολσεβικικής εκδοχής των γεγονότων γέρνει προς την άλλη μερία. Η πιθανότητα να βρει κάποιος ή να "πέσει" σε φιλομπόλσεβίκικη καταγραφή των γεγονότων για την Κρονστάνδη είναι της τάξεως του 1 στις 10, με τις άλλες 9 να εκθειάζουν την εξέγερση και να βγάζουν ως χασάπηδες τους μπολσεβίκους.
Ο καθένας μπορεί να το διαπιστώσει. Ακόμα και το βιβλίο της Γ' Λυκείου των ελληνικών σχολείων να ανοίξει μπορεί να δει προς τα που γέρνει.
Γιατί συμβαίνει αυτό ; Πραγματικά αν και ο αναρχικός χώρος διατηρέι τον κύριο όγκο προπαγάνδισης , άλλοι πολιτικοί χώροι από την δυτική σοσιαλδημοκρατία ή "σοσιαλδημοκρατία" μέχρι τους ανοιχτά υπερασπιστές της αστικής δημοκρατίας και του καπιταλισμού βρίσκουν μια κάποια δικαίωση στον πάλαι ποτέ μύθο του αναρχικού χώρου.
Είναι ως σαν, και να μην υπήρχε η μυθοπλασία της Κρονστάνδης θα έπρεπε να εφευρεθεί! . Είναι τέτοια η ποσότητα και η ποιότητα της δημοσιότητας του και του "στριγμώματος" που ακόμα και τροτσκιστές έχουν βαλθεί να αναθεωρήσουν ή να ζητήσουν ολίγον τι εκ των υστέρων "συγγνώμη" λες και κληρονομικά οφείλουν μια απολογία για τις πολιτικές του Τρότσκι του Λένιν και των Μπολσεβίκων.
Είναι γνωστό το πόσο έχει χρησιμοποιηθεί με διαστρεβλώσεις ψέμματα απίστευτες υπερβολές η κριτική στον Στάλιν και η περίοδο της ΕΣΣΔ από το 24 μέχρι το 53. Αυτή έτυχε ακόμα και αναγνώρισης εντός της ΕΣΣΔ από το 56 και μετά. Το σύνολο της Δύσης ήθελε να "ζυγίσει" την δημοκρατία τους με την κατάσταση στην ΕΣΣΔ και να αποδείξει την υπεροχή της.Το συμπέρασμα ;Η αστική δημοκρατία μπορεί να έχει τα ελλατώματα της αλλά δεν παύει να είναι η "φυσική κατάσταση" πολιτεύματος, ότι καλύτερο έχουμε να κάνουμε. Προς απόδειξη θα παρουσιαζόνταν ξανά και ξανά και ξανά η "ολοκληρωτική" φύση της ΕΣΣΔ και ο Στάλιν. Το έρωτημα ήταν πασιφανές: "Αυτά θέλετε ; , μείνετε με εμάς λοιπόν ".
Αυτό σίγουρα είχε μια δόση επιτυχίας. Αλλά το πράγμα θα μπορούσε να πάει και παραπέρα. Σαφέστατα θα μπορούσε να πάει και παραπέρα και να μπουν στο "παιχνίδι" ακόμα και κριτικοί του ιδίου του καπιταλισμού. Ακόμα και οι σοσιαλδημοκράτες που δεν θέλαν ούτε τον σκληρό καπιταλισμό αλλά ούτε τον σκληρό "υπαρκτό σοσιαλισμό". Στο "παιχνίδι" ήταν ήδη από παλιά ο αναρχικός χώρος. Φυσικά δεν πρόκειται περί μιας συνωμοσίας , αν και δεν λείπει και αυτό στην Σοβιετολογία της Δύσης όπου ιστορικοί της ΕΣΣΔ να είναι μέχρι και πράκτορες (βλ.Conquest,Pipes), αλλά μιας παρουσίασης της ιστορίας κάτω από ένα συγκεκριμένο πολιτικό φάσμα.
Ακόμα και στον πυρήνα της πολιτικά ουδέτερης-αντικειμενικής ακαδημαϊκής ενασχόλησης κάποιος πραγματικά δεν μπορεί να παραλείψει ότι αυτοί οι ιστορικοί έχουν τις παραστάσεις μιας συγκεκριμένης πολιτικής πραγματικότητας στην οποία γεννήθηκαν μέγαλωσαν και πήραν μια θέση σε αυτήν ως κομμάτι της διανοήσης της, ασχέτως αν ισχυρίζονται οτιδήποτε. Κατά συνέπεια ακόμα και οι ιστορικοί που παρουσιάζονται ως αντικεμενικοί συγκρίνουν και ζυγίζουν καταστάσεις άθελα τους εφόσον ισχυρίζονται ότι δεν κάνουν κάτι άλλο με την υπάρχουσα πολιτική πραγματικότητα. Δηλαδή ; Δηλαδή τις παραστάσεις των εννοιών της δημοκρατίας,ελευθερίας και βίας στο σήμερα.Μπορεί να γνωρίζουν πολύ καλά την ταξική θεώρηση της ιστορίας όπως ακροθιγώς θεμελιώθηκε από τους Μαρξ-Ένγκελς και να την λαμβάνουν υπόψη τους αυτό δεν σημαίνει όμως ότι συνηγορούν υπέρ αυτής και ότι την αποδέχονται. Πάντοτε υπάρχουν τα όρια που δεν μπορεί κάποιος να περάσει. Αυτά τα "όρια" όπως προαναφέρθηκε καθορίζονται από το υφιστάμενο πολιτικό σύστημα και τις παραστάσεις τους.
Ποίο ήταν εν τέλει αυτό το "παραπέρα" που προαναφέρθηκε ; Το "παραπέρα" συνίσταται για τον καθένα από την δική του πολιτική σκοπιά στην χρησιμοποίηση :
α.του Λένιν β.της Οκτωβριανής Επανάστασης και της επανάστασης εν γένει γ.των Μπολσεβίκων και του κόμματος τους εν γένει δ.της περιόδου προ του Στάλιν. ε.του Μαρξισμού
Θα ήταν κάποιος αφελής να πει ότι δεν θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν και αυτά τα στοιχεία για να αποδείξουν την υπεροχή της πολιτικής τους θεώρησης. Ως σαν να ήταν ακηλίδωτα στοιχεία και να μην υπήρχαν θύρες να παραβιάσουν.
Έτσι θα σχηματιστεί από την μια μεριά η αντίληψη, ας την πούμε "η αντίληψη του πραξικοπήματος" ότι:
Ο Λένιν ήταν ένας πανούργος πολιτικός , μηχανορράφος , πεισματάρης (μπορεί και εν τέλει πράκτορας των Γερμανών), ο οποίος θα εκμεταλλευτεί την δυσαρέσκεια του Ρώσικου λαού για να ανέβει στην εξουσία με βία , πραξικόπημα και μαζί με τους υπόλοιπους μπολσεβίκους να εξοντώσει τους πολιτικούς αντιπάλους του. Αυτό ήταν μια κατάληξη της ίδιας της έννοιας της επανάστασης του μαρξισμού και της δικτατορίας του προλεταριάτου. Της εγκατάλειψης εν τέλει των παραδοχών και θέσφατων της δυτικής αστικής δημοκρατίας. Έτσι με ένα σμπάρο δύο τρυγόνια, ο Μαρξ έφερε τον Λένιν ο Λένιν τον Στάλιν , στο καλάθι των αχρήστων , επαναστάσεις,σοσιαλισμοί,ουτοπίες και όλα τα σχετικά. Προς απόδειξη αυτού ; Μα φυσικά και κύρια η Κρονστάνδη. Δείγματα του θα φανούν από το 17 κιόλας τους Λευκούς ως σήμερα σε διάφορους ψυχροπολεμικούς Σοβιετολόγους και τον Γιέλτσιν.
Από την άλλη μια πιο "επιεικής" αντίληψης, ας την πούμε "η αντίληψη της προδοσίας", θα έλεγε ότι:
Η Οκτωβριανή επανάσταση ήταν και δίκαιη και επανάσταση όμως τα αυτοπαρουσιαζόμενα θύματα θα γίνουν θύτες. Οι Μπολσεβίκοι και ο Λένιν θα προδώσουν τα ιδανικά του 17 και θα εγκαινιάσουν τον τρόμο και την καταπίεση με την σειρά τους. Προς απόδειξη αυτού ; Μα φυσικά και κύρια η Κρονστάνδη. Η εν λόγω αντίληψη θα πάρει και συναισθηματική και δραματική χροιά ως ένα έπος που έγινε τραγωδία , δυστυχώς. Εδώ θα χωρέσουν διάφοροι αριστεροί και πολέμιοι του καπιταλιστικού συστήματος συν και σοβιετικοί ιστορικοί μιας "εναλλακτικής" θεώρησης πλην όμως αστικής.
Αν και οι αντιλήψεις δεν είναι πάντα διακριτές μεταξύ τους, χαρακτηριστικά να πω ότι ο Κροπότκιν μέχρι το τέλος της ζωής του διατηρούσε την αντίληψη του Λένιν ως Γερμανού πράκτορα, σίγουρα βοηθάνε σε μια διασαφήνιση.
Είχαμε λοιπόν μέχρι σήμερα δεκάδες βιβλία,δημοσιεύσεις,άρθρα κτλ κτλ, ήρθε η ώρα όμως και για ένα ντοκιμαντέρ....
Το ντοκιμαντέρ:
Με ένα παράδοξο και ασυνήθιστο τρόπο (αν λάβεις υπόψη σου άλλα ντοκιμαντέρ) το εν λόγω ντοκιμαντέρ θα έχει ως πυρήνα τα στοιχεία από την δεύτερη αντίληψη. Της "αντίληψης της προδοσίας". Μιας αντίληψης που υπάρχει και στον ίδιο τον αναρχικό χώρο.
Το ντοκιμαντέρ που χαίρει ωραίου μοντάζ φωτογραφίας και μουσικής, με πραγματικές σκηνές των γεγονότων που τους έχει προστεθεί χρώμα να εναλλάσονται με φανταστικές είκονες αναπαράστασεις εξιστορεί μέσα από τις ιστορίες των ναυτών της Κρονστάνδης την Ρώσικη Επανάσταση. Χρησιμοποιούνται και φανταστικοί εσωτερικοί μονόλογοι ενός ναύτη (σε σπαστά Αγγλικά ενός Ρώσου) όπως και αφηγήσεις από τους δημιουργούς αλλά και φυσικά οι προσθήκες-εξηγήσεις ιστορικών (Άγγλων και Ρώσων).
Οι ιστορικοί που θα μιλήσουν θα είναι :
Steve Smith (Unin. of Essex) Chris Read (Unin. of Worwick) Ewan Mawdsly (Unin. of Glasgow) Boris Kolintsky (Russian Academy of Sciences) Sarah Badcock (Nottingham) Vladimir Chernayev (Russian Academy of Sciences) Kirill Alexandrov Vitaly Pirogov
Οι ιστορικοί θα είναι κάπως φειδωλοί στις παρεμβάσεις τους ενίοτε σπρώχνοτας απαλά ή απότομα στο να βγουν τα απαραίτητα πολιτικά συμπεράσματα (που ανέφερα πιο πάνω). Ο κύριος όγκος σχολιασμού του πυρήνα του ντοκιμαντέρ θα γίνει τους παραγωγούς τους ίδιους.
Από την εισαγωγή θα μας προιδεάσει γιατί έρχεται... Η Οκτωβριανή Επανάσταση θα αναφερθεί ως ένα κοινωνικό πείραμα που απέτυχε αλλά όχι μόνο αυτό όδήγησε σε έναν εφιάλτη που έμελλε να ζήσει μετά από πέρας χρόνου το 1/3 του παγκόσμιου πληθυσμού.
Από την αρχή θα γίνει ένα υπερβολικό λιβάνισμα και μια εξιδανίκευση των ναυτών της Κρονστάνδης. Από την επανάσταση του Φλεβάρη οι ναύτες θα εγκαθιδρύσουν την τελειότερη άμεση δημοκρατία και ένα μίνι-κράτος (όπως το αναφέρουν). Δεν είμαι σε θέση να αναιρέσω ότι όντως υπήρχε σοβαρότατη δραστηριότητα προς την εργατική δημοκρατία και με την εμφάνιση των Σοβιέτ στην Κρονστάνδη , το ζήτημα είναι ότι αυτό γινόνταν προφανώς και σε όλην την επικράτεια της Ρωσίας εκείνη την περίοδο, με συνελεύσεις εργοστασιακές επιτροπές , σοβιέτ κτλ κτλ . Διαδικασία στην οποία οι Μπολσεβίκοι όχι μόνο ήταν αμέτοχοι αλλά πρωτοστάτες. Αντιθέτως το ντοκιμαντέρ είναι κάπως λειψό να επισημάνει τον ρόλο των Μπολσεβίκων προ του Οκτώβρη.
Οι ναύτες της Κρονστάνδης παρουσιάζονται ως να είναι πολιτικά μπροστά από τον ίδιο τον Λένιν. Αντιθέτως ο Λένιν κυριολεκτικά παρουσιάζεται σαν να έπεσε από του ουρανό !!! Οι Θέσεις του Απρίλη που έγραψε καθοδόν στην Ρωσία από την Ελβετία παρομοιάζονται στο ντοκιμαντέρ με τις 10 εντολές του Μωυσή. Στην προκείμενη περίπτωση ο τελευτάιος είναι ο Λένιν !
Η πραγματικότητα βέβαια είναι (κάτι που δεν αναφέρεται στο ντοκιμαντέρ) ότι οι Μπολσεβίκοι αυξάνει ιλλιγιωδώς την επιρροή τους στο προλεταριάτο και στον στρατό τόσο με τα μέλη τους σαν κόμμα όσο και στις εκλογές των Σοβιέτ και των Εργοστασιακών Επιτροπών.Κάτι που δεν κάνει ΚΑΝΕΝΑ αλλο κόμμα ή πολιτικός χώρος την περίοδο εκείνη. Επίσης συνέπεσαν πολιτικά ως κόμμα με τους αγρότες που βίαια παίρναν χωράφια γης (η Προσωρινή Κυβέρνηση ήταν διστακτική, οι Μπολσεβίκοι λέγαν καλά κάνετε!)
Προς "απόδειξη" ότι ο Λένιν έπεσε από τον ουρανό παρουσιάζεται σαν να "αδειάζει" τους ναύτες της Κρονστάνδης τον Ιούλιο του 1917 στην εξέγερση.
Αυτό συνοδευέται από το σχόλιο ενός ιστορικού που παρουσιάζει τον Λένιν ως έναν πεισματάρη που μερικές φορές είχε δίκιο και μερικές φορές τραγικά λάθος. Ενώ προσθέτει ότι ο Λένιν δεν αρεσκόταν στον αυθορμητισμό και στην δράση από τα κάτω. Αυτό βέβαια είναι η μίση αλήθεια. Προφανώς οι Μπολσεβίκοι και ο Λένιν δεν υποτάσσονταν στο αυθόρμητο του τύπου "άντε πάμε και ότι γίνει" αυτό δεν σημαίνει ότι δεν ήταν ο αυθορμητισμός και η κίνηση των μαζών η βάση τους. Ίσα ίσα οι Μπολσεβίκοι και ο Λένιν ήταν σαν το ψάρι στο νέρο εκείνη την περίοδο με τον αυθορμητισμό και την κίνηση των μαζών.
Με την καταστολή της εξέγερσης του Ιούλη ο Λένιν φεύγει πιστεύοντας ότι η επανάσταση είχε ηττηθεί και ξανά μας προβάλλεται ως "απροοπτα" να επιστρέφει σε ένα δωμάτιο αρχές Οκτώβρη.
Εκεί το ντοκιμαντέρ μας πληροφορεί ότι δεν ήταν η ταξική ανάλυση της κατάστασης που τον έφερε σε κάποια συμπεράσματα , αλλά λόγω της ισχυρής προσωπικότητας του που θα θέσει το ζήτημα της ένοπλης εξέγερσης στο Μπολσεβίκικο κόμμα. Μάλιστα ο Λένιν θα αρχίσει από τότε τις "συνωμοσίες" και ολίγον τι πραξικοπηματικές του βλέψεις αφού το ντοκιμαντέρ μας πληροφορεί "ότι έπρεπε να προσέχει τους ναύτες της Κρονστάνδης γιατί δεν ήθελαν το ίδιο πράγμα , οι μεν ναύτες ήθελαν σοβιετική κυβέρνηση και ο δε Λένιν Μπολσεβίκικη κυβέρνηση" .
Εδώ πραγματικά είναι μυστήριο !!! Την περίοδο από τον Φλεβάρη μέχρι τον Οκτώβρη και ειδικά μετά τον Σεπτέμβρη : Σοβιετική κυβέρνηση μπορούσαν και θέλαν να φέρουν οι Μπολσεβίκοι όλοι οι άλλοι έιτε δεν ξέραν τι θέλαν (καλή ώρα οι διάσπαρτοι αναρχισμοί είτε τα άλλα αριστερά πολιτικά κόμματα ήταν με διφορούμενες αντιλήψεις ως προς τα σοβιετ και την προσωρινή κυβέρνηση). Και προφανώς άμα σχηματιζόταν σοβιετική κυβέρνηση οι μπολσεβίκοι θα είχαν το πάνω χέρι. Γιατί; Γιατί είπαμε ότι αυτούς αναγνωρίζαν οι προλετάριοι και οι φαντάροι ως υπέρμαχους και φορείς της σοβιετικής κυβέρνησης.
Πρόκειται για μια καταπληκτική λογική ακροβασία του ντοκιμαντέρ , να διαχωρίζει προ του Οκτώβρη την προοπτική της σοβιετικής κυβέρνησης από τους Μπολσεβίκους !
Όταν έρχεται η έφοδος στα Χειμερινά Ανάκτορα, το ντοκιμαντέρ μας παρουσιάζει σαν να ήρθαν και να την διεκπεραίωσαν μόνο οι ναύτες. Η πραγματικότητα ήταν α.όντως ήρθαν ναύτες από την Κρονστάνδη υπό την καθοδήγηση του Μπολσεβίκικου κόμματος και του μπολσεβίκου Ντυμπένκο και όχι κάποιο "αναρχίζοντα" Πετρισένκο ή δεν ξέρω εγώ αυθόρμητα ξυπνήσαν ένα πρωί οι ναύτες και λένε δεν πάμε στα Χειμερινά να τα πάρουμε ; β.η Επαναστατική Στρατιωτική Επιτροπή του Σοβιέτ της Πετρούπολης είχε άλλους τόσους χιλιάδες στρατιώτες που συμμετείχαν στην έφοδο.Πέραν όλων των πόλεων Μόσχα κτλ κτλ που πραοφανώς δεν πήγαν οι ναύτες.
Μετέπειτα το ντοκιμαντέρ πειρνάει στο ζήτημα της Συντακτικής Συνέλευσης. Οι εκλογές για την Συντακτική Συνέλευση παρουσιάζονται σαν η πεμπτουσία της Δημοκρατίας , ως οι πρώτες δημοκρατικές εκλογές της Ρωσίας. "Ο Λένιν όμως δεν είχε χρόνο για δημοκρατία" μας πληροφορεί το ντοκιμαντέρ σαν με λύπη. Οι μπολσεβίκοι θα παρουσιαστούν σαν να κάνουν φασαρία κατά την σύγκληση της και μάλιστα ένας πυροβόλησε κιόλας μέσα.Οι μπολσεβίκοι έχουν μόνο το 1/4 και κατά συνέπεια την διαλύουν.Εκεί μάλιστα παρουσιάζεται και ένας ναύτης να λέει την ιστορική ατάκα "η φρουρά έχει κουραστεί παρακαλώ διαλύστετε το". Εδώ ίσως είναι ένα σημείο διαφωνίας του ντοκιμαντέρ με την αναρχική θεώρηση.
Το ζήτημα της Συντακτικής Συνέλευσης και της διάλυσης της μετά τον Οκτώβρη είναι ένα αρκετά διαδεδομένο σημείο κριτικής. Χαρακτηριστικά και η ίδια η Ρόζα Λούξεμπουργκ το αναφέρει. Ποιά ήταν η πραγματικότητα όμως αυτού του ζητήματος ; Παραθέτω το κομμάτι από το βιβλίο "Σοσιαλισμός, δημοκρατία και μονοκομματικό σύστημα" για το θέμα πιο κάτω. Με το οποίο συμφωνώ πλήρως.
Το πρώτο μέρος του ντοκιμαντέρ θα μας βρει με τον Λένιν με την βία και την άρνηση της δημοκρατίας να ανεβαίνει στην εξουσία. Μάλιστα κατά το ντοκιμαντέρ τα πράγματα θα γίνουν ακόμη χειρότερα όταν δημιουργείται η κακιά Τσέκα που μεταξύ άλλων θα εκτελέσει , όπως με δραματικό τρόπου θα απεικονίστει, έναν κλόουν !!! Οι τελευταίες σκηνές θα δείξουν τους ναύτες της Κρονστάνδης να προβληματίζονται με την Τσέκα.
Ένα ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι η Τσέκα δεν ήταν μονοπώλιο των Μπολσεβίκων και οι Αριστεροί Εσέροι που ήταν στην κυβέρνηση εκείνη την περίοδο είχαν σημαίνοντα μέλη στην Τσέκα. Επίσης αν και παρουσιάζεται ως να έχει απλώθει σαν ένα πανρωσικό ιστό αράχνης σπέρνοντας τον τρόμο στον απλό πολίτη παντού (εδώ μέχρι και κλόουν σκοτώναν !) η πραγματικότητα ήταν ότι τον Φλεβάρη του 18 τα αρχηγεία της Τσέκα είχαν 120 μέλη.
Στο δεύτερο μέρος συνεχίζεται το τροπάρι. Οι μπολσεβίκοι και ο Λένιν ο ίδιος αρχίζονται και γίνονται παρανοικοί μας πληροφορεί. Φίλοι της επανάστασης μπαίνουν στις φυλακές. Αλλά η παράνοια θα "δικαιωθεί" ως σωστή και θα επεκταθεί εν τέλει με την απόπειρα δολοφονίας του Λένιν από την Fanya Kaplan. Η οποία διαδραματίζεται εκτενώς. Τότε παρουσιάζεται ως η προσωπική παράνοια του Λένιν μετά την απόπειρα να είναι η αιτία του Κόκκινου Τρόμου. Όλη η προεπαναστατική διανόηση τίθενται στο στόχαστρο.Ο Κόκκινος Τρόμος γίνεται επίσημη πολιτική μέσα σε 1 μήνα 800 αριστεροί συλλαμβάνονται και μέχρι το τέλος του χρόνου εκτελούνται γύρω στις 6.000 πολιτικοί αντίπαλοι.
Η πραγματικότητα είναι κάπως διαφορετική όμως.Ο Κόκκινος Τρόμος δεν ήταν μια προσωπική υπόθεση του Λένιν και της παράνοιας του.Πριν την απόπειρα κατά του Λένιν τον Ιούλιο του 1918 είχε γίνει ένοπλη ανταρσία με δολοφονίες και τα σχετικά από τους Αριστερούς Εσέρους που λόγω της μειοψηφίας τους στο συνέδριο των Σοβιέτ για το Μπρεστ-Λιτοφσκ περάσαν στην τρομοκρατία θέτοντας οι ίδιοι τους εαυτούς τους εκτός της Σοβιετικής δημοκρατίας και νομιμότητας. Επιπλέον 2 σημαντικοί μπολσεβίκοι δολοφονήθηκαν πάλι από Εσέρους. Ενώ ακόμα νωρίτερα από το καλοκαίρι του 1918 στην Μόσχα την άνοιξη του 18 οι αναρχικοί κύκλοι λεηλατούσαν κλέβαν και φιλοξενούσαν μέχρι και τσαρικούς στις τάξεις τους (κάτα τον φιλοαναρχικό Βίκτωρ Σερζ). Αυτά ήταν μερικά από τα "φιλικά" πυρά που γέννησαν τον Κόκκινο Τρόμο. Γιατί υπήρχε και ο Λευκός Τρόμος όπου εκείνη την περίοδο του καλοκαιρίου του 18 η Σοβιετική κυβέρνηση είχε φθάσει να ελέγχει το 1/4 της πρώην Ρωσικής αυτοκρατορίας, τα πογκρόμ και οι ακρότητες ήταν σήμα κατατεθέν για τους Λευκούς Στρατούς και τους ξένους Ιμπεριαλιστικούς περισσότερα:Οι Επαναστάτες θύματα του αναρχισμού/μικροαστισμού στην Ρωσία. και οι Αναρχικοί στην Ρωσία και ο Αφοπλισμός των Αναρχικών:Βίκτωρ Σερζ
Σε αυτήν την κατάσταση οι ναύτες της Κρονστάνδης παρουσιάζονται σαν μόνοι αυτοί να σώζουν την επανάσταση... Για να αντιμετωπίσουν τον Γιούντενιτς στον Βόλγα στο Καζάν.Παρουσιάζονται σαν οι μοναδικοί σωτήρες, η τελευταία ελπίδα της επανάστασης... Εδώ πάλι ισχύει ότι ναι μεν μπορει να δώσαν την μάχη αλλά σίγουρα δεν ήταν η τελευταία ελπίδα ούτε οι μοναδικοί.
Μετά πάει στο τελευταίο κεφάλαιο που είναι η ίδια η ανταρσία της Κρονστάνδης.
Παρουσιάζεται η δυσαρέσκεια ως εξής : Ότι είχε καταργηθεί η άμεση δημοκρατία τους που είχαν φέρει μετά τον Φλεβάρη 1917 από μια σειρά Κομμισάριους ενώ ο Μπολσεβίκος υπεύθυνος του Βαλτικού στόλου και η γυναίκα του παρουσιάζονται να παιρνάνε μια χαρά.Οι ναύτες ζητούσαν απαντήσεις. Γιατί αν δεχόντουσαν έστω κριτικά τις κακουχίες του εμφυλίου τώρα είχε τελειώσει και λέγανε τι γίνετε ;
Βέβαια η πραγματικότητα είναι ότι τον Φλεβάρη-Μάρτη του 1921 ναι μεν είχε κοπάσει ο εμφύλιος αλλά ξένα στρατεύματα και περιοχές υπό Λευκή κατοχή παρέμεναν στην Ρωσία. Τουλάχιστον μέχρι το 1922. Κάτι που δεν αναφέρεται στο ντοκιμαντέρ.
Οι ναύτες παρουσιάζονται να εξεγείρονται για τα ιδανικά της επανάστασης και για να βάλουν ένα τέρμα στην μπολσεβίκικη δικτατορία. Ο Λένιν δείχνει μηδενική ανοχή. Να αναφέρω εδώ ένα σημαντικό ελλάτωμα που διατυμπανίζεται παντού και πάντα. Οι ναύτες παρουσιάζονται (από τους ηθοποιούς) ως να είναι οι ίδιοι και απαράλλαχτοι από το 17 ως το 21. Κάτι που βέβαια δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα πλήρως. Πολλοί στέλνονταν σε διάφορες περιοχές δεν σημαίνει ότι υπηρετούσαν πάντα στον Βαλτικό Στόλο ή ότι αυτοί που ήταν το 21 ήταν και το 17 που μπουκάραν στα Ανάκτορα, νεοσύλλεκτοι ερχόντουσαν συνέχεια και φυσικά μετά από όλες αυτές τις πολεμικές επιχειρήσεις ο στόλος ο ίδιος είχε αποδεκατιστεί.
Επίσης ένα άλλο σημείο το πρόγραμμα της ανταρσίας σίγουρα δεν ήταν τα ιδανικά του Οκτώβρη. Το ελεύθερο εμπόριο που βαπτίζοταν μάλιστα ως νέος τύπου σοσιαλισμός (όχι σαν υποχώρηση όπως από τον Λένιν) και τα σοβιέτ χωρίς κόμματα δεν ήταν σίγουρα τα ιδανικά του Οκτώβρη. Ούτε έγινε με αυτά ο Οκτώβρης. Πρόκειται για άλλη μια υπεραπλούστευση του ντοκιμαντέρ. Περισσότερα:Οι "Ιζβέστιες" της Κρονστάνδης
Ο ηγέτης της ανταρσίας παρουσιάζεται σαν ένας απλός ναύτης που λόγω της δυσαρέσκειας στράφηκε προς την ανταρσία όπως και οι άλλοι ηγέτες. Πράγμα ξανά ανακριβές μιας και πολλοί από αυτούς είχαν παρελθοντική Λευκή "θητεία" όπως αναφέρει και ο Άβριτς όπως και τα αρχεία. Περισσότερα:Ο Προέδρος στην Κρονστάνδη της "επαναστατικής" επιτροπής
Οι εκατέρωθεν πολεμικές επιχειρήσεις και τα θύματα μεταχειρίζονται δεόντως , οι μπολσεβίκοι παρουσιάζονται ως ασυγχώρητοι και βάναυσοι. Παρόλα αυτά υπάρχουν εκτιμήσεις ως προς τα θύματα ότι ενδέχεται οι Μπολσεβίκοι να είχαν περισσότερες απώλειες (Ο.Figes). Πάλι η πραγματικότητα είναι κάπως λειψή εδώ. Παραχωρήθηκε αμνηστεία ακόμα και για αυτούς που καταφύγαν στην Φινλανδία και γυρίσαν πίσω. Ενώ ακόμα και δυο ηγέτες μεταξύ αυτών ο Πετρισένκο αμνηστεύτηκαν και έγιναν πράκτορες της GPU !!!
Ενώ το γεγονός ότι η πολιτική ηγεσία της εξέγερσης την κοπάνησε για Φινλανδία ενώ άλλοι μείναν δεν κριτικάρεται απλώς παρουσιάζεται . Πέρα ότι υπάρχουν μαρτυρίες ότι φύγαν με τα λεφτά του Σοβιέτ !!!
Προφανώς ο στόχος από την αρχή του λιβανίσματος των ναυτών και της παρουσίασης τους ως ίδιους και απαράλλαχτους γίνεται για να εξυπηρετηθεί η "δραματική" διάσταση του πράγματος. Δηλαδή : Αυτοί που πολεμήσαν όσο κανείς άλλος και ήταν το καμάρι της επανάστασης προδωθήκαν από τους Μπολσεβίκους. Ετσι μας δίνει και το τελικό συμπέρασμα ο ένας ιστορικός , η εξέγερση της Κρονστάνδης ήταν η τελευταία σπίθα της επανάστασης με την καταστολή της πέθανε και η επανάσταση...
Στις τελευταίες σκηνές θα περιπλανηθούμε στον τόπο που είναι θαμμένοι οι ναύτες.Εκεί θα δούμε μια πινακίδα με την επιγραφή "Στην μνήμη των νεκρών του Κόκκινου Τρόμου" και από δίπλα την εικόνα του Ιησού Χριστού !...
Το έχω σπάσει σε δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος ο Joseph Green θα καταπιαστεί:
α.με την ανισόμετρη ανάπτυξη εντός της Ισπανίας και μεταξύ των κολλεκτίβων και πως αδυνατούσαν οι αναρχικοί να την αντιμετωπίσουν δέσμιοι των φεντεραλιστικών τους ιδεών. β.με την αποτυχία τους να καταργήσουν το χρήμα όπως διακηρύτουν.Αντιθέτως αντικαθιστούσαν το εθνικό νόμισμα με τοπίκό. γ.με την αποτυχία τους να καταργήσουν την κυβέρνηση όπως διακηρύτουν.Αντιθέτως παρουσίαζονται ενδιαφέροντες πρακτικές που θυμίζουν κυβερνητικές εξουσίες (παραπλήσιες μάλιστα με αυτές του "πολεμικού κομμουνισμού" στην Ρωσία) δ.με την αποτυχία τους να σπάσουν την πατριαρχία λόγω ακριβώς της μικροαστικής θεώρησης τους για την μικρή κλίμακας παραγωγή.
Στο 2ο μέρος ασχολείται:
α.με την αδυναμία τους ενάντια στην πάλη με τον φασισμό β.την έλλειψη ανεξαρτησίας γ.την έλλειψη διεθνούς αλληλεγγύης δ.και την αδιαφορία τους για την εθνική ανεξαρτησία του Μαρόκο.
Το παράδειγμα της Ισπανίας αναιρεί τους Αναρχικούς
(μέρος 1ο) από τονJoseph Green (στο Communist Voice #10, Οκτ.. 1, 1996)
Υπάρχουν πολλά παραδείγματα των απομονωμένων αναρχικών “αποικιών”, αλλά δεν αποδείχθηκαν ανθεκτικές. Ο ισπανικός εμφύλιος πόλεμος παρέχει το μόνο παράδειγμα κολεκτιβών αναρχικών που αγκαλιάσαν και τη γεωργία και τη βιομηχανία, την επαρχία και τη πόλη, σε μια μαζική κλίμακα. Αλλά αυτό το παράδειγμα δείχνει ότι οι αναρχικοί ήταν ανίκανοι να υπερνικήσουν την δύναμη της αγοράς, και κατέληξαν να κατηγορούν τις μάζες για "το ωφελιμιστικό και μικροαστικό πνεύμα τους" (όπως θα δούμε,την CNT να λέει) αντί να αναγνωρίσουν ότι το δόγμα αναρχικών ήταν ατελές.
Οι ισπανικοί αναρχικοί εθεώρησαν ότι ένα σύστημα των αυτόνομων κολεκτιβών, με τις πιό αδύνατες πιθανές συνδέσεις μεταξύ τους, ήταν η εναλλακτική λύση στην κεφαλαιοκρατία και επίσης στη μαρξιστική αντίληψη της κοινωνίας που θεωρεί ότι ολόκληρη η οικονομία πρέπει να λειτουργεί ως ένα σύνολο. Κατά συνέπεια οι αναρχικοί εθεώρησαν ότι μόλις κολλεκτιβοποιήσουν τις κοινότητες του χωριού ή καταλάβουν τους εργασιακούς χώρους στις πόλεις, ότι είχαν καταργήσει την κεφαλαιοκρατία, τα χρήματα, και όλη την κυβέρνηση. Στην πραγματικότητα, αυτό δεν αποδείχθηκε σωστό, και ο αναρχισμός αποδείχθηκε ανίκανος να καταλάβει τι γινόταν πραγματικά και ανίκανος να παρέχει επαναστατική καθοδήγηση στους εργαζομένους και τους αγρότες της Ισπανίας. Μεταξύ άλλων, οι δυνάμεις της αγοράς διατηρήθηκαν μεταξύ των καθοδηγημένων από τους αναρχικούς κολεκτιβών, που παρέχουν μια ζωηρή απεικόνιση του θέματος που θίχτηκε στο άρθρο μου "αναρχισμός και η αγορά". Δεν ήταν μόνο οι σημαντικές δυσκολίες του ισπανικού εμφύλιου πολέμου που δυσχέραιναν τις κολεκτίβες, αλλά οι οικονομικές σχέσεις (ή η έλλειψη τους) μεταξύ των κολεκτιβών. Η ανικανότητα του συστήματος των ανεξάρτητων κολεκτιβών να υπερνικήσει την ανισότητα και άλλα προβλήματα έχουν επισημανθεί από σοβαρούς σχολιαστές του εμφυλίου πολέμου διάφορων τάσεων, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που είναι αρκετά συμπαθητικοί στους αναρχικούς. Πράγματι,θα το δούμε και πιο κάτω, στο χρόνο που αυτό πραγματοποιούταν, μερικοί προεξέχοντες ισπανοί αναρχικοί και η ένωση της CNT οι ίδιοι επισημαίναν αυτά τα προβλήματα, αλλά δεν ήξεραν τι να κάνουν για αυτό. Αυτό μπορεί μόνο να αμφισβητηθεί από τον ευσεβή πόθο των σύγχρονων αναρχικών, οι οποίοι μετατρέπουν την Ισπανία σε έναν μύθο αλλά αρνούνται να μελετήσουν τι συνέβη πραγματικά.
Τα προβλήματα που απασχολούσαν τις αναρχικές κολεκτίβες δεν οφείλονταν στο ότι οι ηγέτες δεν ήταν πλήρως αφοσιωμένοι αναρχικοί, όπως υπονοεi ο Τζάκσον της BAC(σημ.είναι ο αναρχικός συντάκτης του άρθρου στον οποίο απαντάει) . Οι πραγματικοί, παλιοί ισπανοί αναρχικοί οδήγησαν ένα μεγάλο τμήμα των επαναστατών ισπανών εργαζομένων και αγροτών που μίσησαν την αστική τάξη και την κεφαλαιοκρατία. Ήταν στην πρώτη γραμμή του κινήματος για την καθιέρωση των κολεκτίβων (αν και υπήρξαν επίσης κολεκτίβες και συνεταιρισμοί που οργανώθηκαν από άλλες δυνάμεις). Οι καθοδηγημένες από αναρχικούς αγροτικές κολεκτίβες συγκεντρώθηκαν στην Αραγονία και το Levante, και για για ένα χρόνο οι αναρχικοί είχαν αρκετή ελευθερία , και το φρούριο των αναρχικών η Βαρκελώνη ήταν βασικό κέντρο των επαναστατών εργαζομένων στην Ισπανία. Αυτό το σύστημα είχε έναν σύντομο χρόνο να αναπτυχθεί. Αλλά ακόμη και στο πρώτο χρόνο, οικονομικές δυνάμεις προέκυψαν μεταξύ των κολεκτιβών που οι αναρχικοί δεν ήξεραν τι να κάνουν με αυτές. Υπάρχουν λόγοι να θεωρούμε ότι το πρόβλημα του συντονισμού θα είχε γίνει χειρότερο εάν το πείραμα των αναρχικών είχε διαρκέσει περισσότερο.
Ισότητα
Ας αξιολογήσουμε τις ισπανικές κολεκτίβες σύμφωνα με έναν τους βασικούς στόχους που τίθενται από από τους ίδιους τους αναρχικούς. Αυτός ήταν η εξασφάλιση ισότητας μεταξύ των εκμεταλλευομένων. Θεώρησαν ότι οι αυτόνομες κολεκτίβες θα εξίσωναν γρήγορα τις συνθήκες μεταξύ τους μέσω της "αμοιβαίας βοήθειας" και της αλληλεγγύης. Αυτό δεν συνέβη. Οι διάφορες αγροτικές κολεκτίβες οργανώθηκαν με ποικίλους τρόπους, και σε μερικές περιπτώσεις αποθήκευαν τα προίοντα της κοινότητας σε μια κεντρική αποθήκη. Αλλά αυτές οι κολεκτίβες αντιμετώπισαν οικονομικές συνθήκες που ποίκιλαν εντυπωσιακά από κοινότητα σε κοινότητα, από εργοστάσιο σε εργοστάσιο, και οι συνθήκες διαβίωσης μεταξύ των διαφορετικών κολεκτιβών συνέχισαν να ποικίλλουν εντυπωσιακά. Ο David Miller, ένας αρκετά φιλοαναρχικός κριτικός των αναρχικών, αναφέρεται στο βιβλίο του Αναρχισμός ότι κατά καθολική αποδοχή όλων των σχολιαστών οι συνθήκες ποικίλουν πολύ μεταξύ των ισπανικών κολεκτιβών, με τους αγρότες σε μερικές γεωργικές κολεκτίβες να παράγουν τρεις φορές περισσότερα από άλλες. Ο Miller καταλήγει στο συμπέρασμα ότι "τέτοιες διαφοροποιήσεις χωρίς αμφιβολία απεικόνιζαν τις ιστορικές ανισότητες του πλούτου, αλλά συγχρόνως ότι ο ανακατανεμικός αντίκτυπος της [ομοσπονδίας αναρχικών] ήταν σαφώς ελάχιστος."(1)
Τι συνέβη στη "αμοιβαία βοήθεια" μεταξύ των κολεκτιβών; Οι κολεκτίβες δεν επέδειξαν πολύ ενδιαφέρον για να εξισώσουν τις συνθήκες , μεταξύ τους, αν και βλέπαν νόημα στην υποστήριξη του αγώνα ενάντια στο φασισμό, γιατί φοβόντουσαν ότι τα φασιστικά στρατεύματα θα ερήμωναν την κοινότητά τους και θα αποκαθιστούσαν τους πλουσίους στον έλεγχο του εδάφους. Ο Miller λέει ότι οι "αγροτικές κοινότητες ήταν πιθανότερο να στείλουν τα πλεονάσματά τους στις πολιτοφυλακές στο μέτωπο και στις πόλεις απ'ό,τι μεταξύ τους". (2) Αυτό συνέβη ακόμα κι αν "στην Αραγονία και το Levante -- οι δύο σημαντικές περιοχές στις οποίες [ η αγροτική ] κολλεκτιβοποίηση ήταν σε θέση να προχωρήσει σχετικά ανεμπόδιστα", οι περιφερειακές ομοσπονδίες αναρχικών θεωρούσαν την αμοιβαία βοήθεια και την ανακατανομή μεταξύ των κολεκτιβών ως αρκετά σοβαρά ζητήματα, ως "έναν από τους πρωταρχικούς στόχους τους". Κάποιος θα μπορούσε να υποστηρίξει ότι οι κολεκτίβες δεν είχαν πολύ χρόνο να αναπτυχθούν, έχοντας υπάρξει μόνο για δυό-μιση χρόνια το πολύ , με τους αναρχικούς να έχουν μόνο ένα έτος ανεμπόδιστης εργασίας, αλλά δεν θα μπορούσε βεβαίως κάποιος να υποστηρίξει ότι αυτή η εμπειρία επιβεβαίωσε τη θεωρία των αναρχικών.
Ένα παρόμοιο φαινόμενο έλαβε χώρα μεταξύ των εργατικών κολεκτιβών στην πόλη της Βαρκελώνης, η οποία ήταν το κύριο κέντρο των αναρχικών βιομηχανικών κολεκτιβών. Οι εργαζόμενοι ανέλαβαν τα εργοστάσια, αλλά οι αρχές των αναρχικών δεν θα μπορούσαν να καθιερώσουν μια ανθεκτική συνεργασία μεταξύ αυτών των εργοστασίων. Η θεωρία των αναρχικών οδήγησε στον απλό αναρχικό να βλέπει κάθε εργοστάσιο ότι ανήκει απλά από τους εργάτες που δουλεύουν εκεί, και όχι από την εργατική τάξη ως όλο. Αυτό επισημάνθηκε την περίοδο εκείνη από την ίδια την ισπανική αναρχο-συνδικαλιστική ένωση, την CNT. Μια από τις επιτροπές της αναφέρθηκε στην αποτυχία των κολεκτιβών να εργαστούν από κοινού κατάλληλα και δήλωσε ότι "με την αντίληψη ότι κάθε κολεκτίβα είναι ιδιωτική ιδιοκτησία [των εργαζομένων του ιδίου του εργασιακού χώρου], και όχι ως επικαρπία του, οι ανάγκες των υπόλοιπων κολεκτιβών δεν λαμβάνονται υπόψη. .. Οι κολλεκτιβοποιημένες εταιρίες ενδιαφέρονται αποκλειστικώς για τα [δικά] τεκταινόμενα τους , που οδηγούν σε παθητικό ισολογισμό στα οικομικά άλλων εταιριών." Υποστήριξε ότι "ένα ωφελιμιστικό και μικροαστικό πνεύμα" επικρατούσε μεταξύ των μαζών (3). Εν ολίγοις , η CNT σημείωσε ότι οι εργαζόμενοι θεωρούσαν τους εαυτούς τους ως ιδιοκτήτες του ιδιαίτερου εργασιακού τους χώρου , αντί να βλέπουν αυτόν τον εργασιακό χώρο ως ιδιοκτησία της ολόκληρης εργατικής τάξης, η οποία τους χορηγεί το δικαίωμα ("επικαρπία") να τον λειτουργήσει εξ ονόματός της. Και προσδιορίζει αυτήν την κατάσταση ως το αποτέλεσμα της έλλειψης συντονισμού.
Πώς συσχετίζαν οι αναρχικοί τις διάφορες κολεκτίβες εργασιακών χώρων την μια με την άλλη στην Βαρκελώνη; Παρά τις δηλώσεις αναρχικών ενάντια στο χρήμα, χρησιμοποίησαν ένα σύστημα οικονομικών πριμοδοτήσεων συμπεριλαμβανομένης μιας Κεντρικής Τράπεζας Εργασίας, ενός Οικονομικού Συμβουλίου, της πίστωσης,των μετρητών, της επίταξης, κ.λπ.... Όχι μόνο ήταν ανίκανοι να αποβάλουν το χρήμα και την κεφαλαιοκρατική λογιστική, αλλά έπρεπε να οργανώσουν μορφές τραπεζικών εργασιών και χρηματοδότησης. Επιπλέον, η αυξανόμενη πόλωση μεταξύ των κολεκτιβών απεικονίστηκε στο ότι πολλές από αυτές χάναν την ανεξαρτησία τους. Οι φτωχές κολεκτίβες χρειαζόντουσαν κεφάλαια για να πληρώσουν τις αμοιβές, και πολλές έλαβαν αυτά τα κεφάλαια με την υποθήκευση του εξοπλισμού του εργασιακού τους χώρου και των αποθεμάτων στην αστική Καταλανική κυβέρνηση την "Generalitat".(4) Ως αποτέλεσμα της λειτουργίας αυτής της "τράπεζας ενέχυρων," όπως αποκαλέστηκε, ο έλεγχος αυτών των εργασιακών χώρων πέρασε στην ουσία στην καταλανική κυβέρνηση.
... Δεν προκαλεί κατά συνέπεια καμία κατάπληξη που ο αναρχικός Horacio Prieto, μέλος της εθνικής επιτροπής της CNT και συγχρόνως ο γραμματέας της (ηγέτης), απεγνωσμένα λέει:
"ο κολεκτιβισμός που ζούμε στην Ισπανία δεν είναι αναρχικός κολεκτιβισμός , είναι η δημιουργία μιας νέας κεφαλαιοκρατίας, πιό ανόργανη από το παλαιό κεφαλαιοκρατικό σύστημα που έχουμε καταστρέψει. .. Οι πλούσιες κολεκτίβες αρνούνται να αναγνωρίσουν οποιεσδήποτε ευθύνες, καθήκοντα ή αλληλεγγύη προς τις φτωχές κολεκτίβες. .. Καμία δεν κατανοεί τις περιπλοκές της οικονομίας, την εξάρτηση μιας βιομηχανίας από την άλλη." (6 Ιανουαρίου ..1938) (5) .
Και όμως είναι ο ίδιος αυτός ο ισπανικός κολεκτιβισμός που ο Greg Τζάκσον της BAC μας βεβαιώνει ότι αποδεικνύει ότι οι δυνάμεις της αγοράς δεν θα λειτουργήσουν μεταξύ των αυτόνομων κολεκτιβών.
Η αποτυχία της αναρχικής μεθόδου κατάργησης του χρήματος
Ας ρίξουμε μια περαιτέρω ματιά στη θεωρία των αναρχικών λαμβάνοντας υπόψη την ισπανική εμπειρία. Οι αναρχικοί είχαν θεωρήσει ότι απλά με το να καταλάβουν τους εργασιακούς χώρους και τις αγροτικές κοινότητες θα αρκούσε για να καταργηθεί το χρήμα. Ένας συγγραφέας περιγράφει τη διαδικασία στην επαρχία ως εξής:
"στο Binιfor, όπως σε άλλες 450 κολλεκτιβοποιημένες πόλεις της Αραγονίας, το χρήμα κηρύχτηκε ως καταργημένο. Οι αναρχικοί το απέρριψαν ως τη ρίζα όλων αυτών που σιχαίνονταν. Μια οικονομία βασισμένη αποκλειστικά στην ανταλλαγή έγινε μη πρακτική,έτσι η επιτροπή εξέδωσε κουπόνια των 5 , 6 και 7- μετονομασμένων πεσετών. Η αξία της εργασίας των ανδρών, είτε αυτή που εκτελέσθηκε από γιατρό είτε έναν οδηγό φορτηγού, καθορίστηκε σε 7 πεσέτες ημερησίως. Οι γυναίκες. .. παίρναν 5 πεσέτες. Το παλαιό νόμισμα δεν καταστράφηκε, εξού και μια μαύρη αγορά άκμασε. Μερικές υπηρεσίες ήταν διαθέσιμες μόνο στους κολεκτιβιστές. Όποιος επέλεγε να μην ενταχθεί στο σύστημα δεν μπορούσε να έχει ένα κούρεμα το μοναδικό κουρείο δεν εξυπηρετούσε individualistas(ατομικιστές)."(6)
Έτσι αρχίζοντας με την κατάργηση των χρημάτων, η τοπική επιτροπή της αυτόνομης κομμούνας προχώρησε στην έκδοση τοπικών κουπονιών που λειτούργησαν ως τοπικά χρήματα (7). Δεν εξέπληξε τους αναρχικούς να εξετάσουν εάν τα τοπικά κουπόνια τους εξυπηρέτησαν απλώς το ρόλο των χρημάτων. Για τους αναρχικούς, το χρήμα σήμαινε μόνο τα μισημένα εθνικά τραπεζογραμμάτια, ενώ το τοπικό νόμισμα δεν ήταν -- στα μάτια τους – χρήμα καθόλου. Εν τω μεταξύ η ανάγκη για την κολεκτίβα να συνδεθεί με άλλες κολεκτίβες, και επίσης να παρέχει χρήματα στους αγρότες που επισκέπτονταν άλλα μέρη της Ισπανίας, οδήγησε σε ένα σύστημα οικονομικών πριμοδοτήσεων. Σύμφωνα με τον Miller, η δυσχέρεια αυτού του συστήματος οδήγησε στη "αυξανόμενη πίστη, στους κύκλους αναρχικών, ότι ένα ομοιόμορφο εθνικό νόμισμα ήταν τελικά ένα καλό πράγμα." (8)
Οι κολεκτίβες έλαβαν διάφορα μέτρα που ήταν πολύ σημαντικά πιθανώς για τον τοπικό πληθυσμό. Αυτά περιλάμβαναν τη διανομή με δελτίο μερικών βασικών αγαθών, όπως το σιτάρι και το κρασί, η χρηματοδότηση μερικών υπηρεσιών -- όπως τα καταστήματα κουρέων, οι αποθηκάριοι, κ.λπ.... -- από την κολεκτίβα αντί από ατομικές πληρωμές. Ο ενθουσιασμός στους αγρότες με το να αποφασίζουν πραγματικά για αυτά τα θέματα και με αυτές τις νέες μεθόδους αντιμετώπισης της οικονομικής δυσκολίας αναμφίβολα εμφανίστηκε σε πολλούςς ως κατάργηση της παλαιάς κεφαλαιοκρατίας. Αλλά αυτά τα βήματα δεν υπερβαίνουν από μόνα τους τον καπιταλισμό, έχουν ακόμα χρησιμοποιηθεί και από τις ίδιες τις κεφαλαιοκρατικές κυβερνήσεις, όπως το είδαμε στη διανομή με δελτίο και στο εθνικό ασφαλιστικό σύστημα υγείας, τα δημόσια εκπαιδευτικά συστήματα, τα συστήματα δημόσιων βιβλιοθηκών, κ.λπ.... Επίσης, μερικά από αυτά τα μέτρα αυξάνουν σε πραγματικό επίπεδο τη δύναμη της κυβέρνησης, αλλά οι αναρχικοί δεν έβλεπαν την τοπική κυβέρνηση ως κυβέρνηση -- περισσότερα για αυτό πιο κάτω. Το κύριο σημείο εδώ είναι ότι οι αναρχικοί έβλεπαν μόνο τα επιφανειακά γνωρίσματα του χρήματος -- το τραπεζογραμμάτιο που εκδίδεται από τους πλούσιους και ισχυρούς οικονομικούς θεσμούς -- και όχι τα πραγματικά οικονομικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα του χρήματος.
Το πρόβλημα είναι ότι οι αναρχικοί δεν μπορούσαν να καταφέρουν το αδύνατο -- την άμεση κατάργηση των χρημάτων. Αυτή η αποτυχία κλονίζει τη θεωρία των αναρχικών , αλλά δεν ελαττώνει τις πρακτικές ενέργειες που λήφθηκαν από τους αναρχικούς στην οργάνωση των κολεκτιβών. Το πρόβλημα είναι ότι, φορτωμένοι με την ψεύτικη θεωρία τους, δεν θα μπορούσαν να καταλάβουν την πραγματική φύση των οικονομικών μέτρων που λήφθηκαν στις κολεκτίβες, και έτσι δεν θα μπορούσαν να εξετάσουν τις οικονομικές σχέσεις που προέκυψαν μεταξύ των κολεκτιβών. Με την άποψή τους ότι η τοπική κυβέρνηση και τα τοπικά κουπόνια δεν είναι πραγματικά κυβέρνηση και χρήματα, δεν θα μπορούσαν να καταλάβουν την ανάγκη για τον κοινωνικό έλεγχο της οικονομίας, τον έλεγχο από όλους τους εργάτες ως όλον, ως βήματα προς την κατάργηση της κεφαλαιοκρατίας. Για αυτούς συγκεντρωτισμός = απολυταρχισμός = κεφαλαιοκρατία, και δεν είχαν καμία ιδέα ότι οι απλές εξισώσεις τους , τους καταδίκασαν να είναι θύματα της δύναμης της αγοράς.
Από την άποψη της μαρξιστικής θεωρίας, δεν είναι καμία έκπληξη ότι το χρήμα δεν μπορεί να καταργηθεί μονομιάς. Ο μαρξισμός αναγνωρίζει την ανάγκη για μια σχετικά μεγάλη μεταβατική περίοδο μεταξύ της έναρξης της κοινωνικής επανάστασης και της επίτευξης μιας αταξικής κοινωνίας που έχει εξαλείψει την κυβέρνηση, τα χρήματα, κ.λπ. Κατά τη διάρκεια αυτής της μεταβατικής περιόδου, οι εργαζόμενοι πρέπει να μάθουν να λειτουργούν την οικονομία με έναν συγκεντρωμένο τρόπο, υπερνικώντας κατά συνέπεια την αγορά. Επίσης, οι παραγωγικές δυνάμεις πρέπει να αναπτυχθούν αρκετά ώστε να αποβάλουν την οικονομία έλλειψης/σπάνης μεταξύ των μαζών. Και η ταξική διαίρεση της κοινωνία πρέπει να υπερνικηθεί στην πράξη προτού να μπορέσουν οι εργάτες να εγκαταλείψουν τη χρήση μιας επαναστατικής κρατικής μηχανής. Αλλά οι αναρχικοί καταγγέλλουν τους μαρξιστές για την αγωνία τους για τις μεταβατικές περιόδους, και ότι αυτό σημαίνει ότι οι μαρξιστές είναι απλώς "κρατικοί σοσιαλιστές" και "κρατικοί κεφαλαιοκράτες". Το μόνο που πρέπει υποθετικά να κάνεις είναι να καταλάβουν οι εργαζομένοι και οι αγρότες κάθε εργασιακό χώρο και αγρόκτημα από μόνοι τους, και έπειτα τα χρήματα και η κυβέρνηση θα καταργηθούν αμέσως. Η εμπειρία του ισπανικού εμφύλιου πολέμου δείχνει ότι το σχέδιο των αναρχικών δεν θα μπορούσε να καταργήσει τα χρήματα και την κυβέρνηση.
Πατριαρχία και μικρής κλίμακας παραγωγή .
Οι αναρχικοί θεώρησαν ότι οι κοινότητες του χωριού θα μπαίναν στη σφαίρα μιας μελλοντικής ελευθερωμένης κοινωνίας εάν και μόνο γινόντουσα αυτόνομες κολεκτίβες. Δεν έβλεπαν τις κολεκτίβες ως μόνο ένα βήμα, και δεν εβλεπαν την ανάγκη οι κολεκτίβες να ενσωματωθούν σε έναν ευρύτερο κοινωνικό έλεγχο όλης της παραγωγής. Αλλά όταν οι κοινότητες του χωριού ελευθερώθηκαν από τις παλαιές εθνικές μορφές του χρήματος και όταν πέτυχαν την αυτοκυβέρνηση ως κολεκτίβες, όχι μόνο δεν είχαν ελευθερωθεί από την κεφαλαιοκρατία, αλλά ακόμα έκαναν διακρίσεις εις βάρος των γυναικών. Έχουμε κοιτάξει εν συντομία ανωτέρω την αναρχική κολεκτίβα στο Binιfor, η οποία παρά την υποτιθέμενη κατάργηση του χρήματος πλήρωνε ακόμα τους άνδρες περισσότερο από τις γυναίκες . Αυτό δεν συνέβη απλά στο Binιfor, αλλά στις περισσότερες από τις κολεκτίβες. Και δεν είναι απλά η δυσφήμηση κάποιου φανατικού αντιπάλου του αναρχισμού, αλλά συζητήθηκε από τις αναρχικές γυναίκες τις ίδιες . Ένας συγγραφέας επισημαίνει, στη συζήτηση της κατάστασης το 1936-37, ότι :
"οι αναρχικοί είχαν δηλώσει πάντα την ισότητα όλων των ανθρώπινων οντων, αλλά, όπως τονίζει η φεμινιστική οργάνωση αναρχικών, Mujeres Libres [ελευθερωμένες γυναίκες ], σχέσεις παρέμεναν ακόμα "φεουδαρχικές ". Ο πιό κραυγαλέος τρόπος με τον οποίο οι αναρχικοί είχαν αποτύχει να τηρήσουν τα δηλωμένα ιδανικά τους ήταν τα διαφορετικά επίπεδα αμοιβής ανδρών και γυναικών στις περισσότερες επιχειρήσεις της CNT. .. Λίγη πρόοδος έγινε έξω από τις πόλεις, η μέγιστη επίδειξη της νέας ισότητας ήταν ο αριθμός των γυναικών στο μέτωπο."(9)
Η ανισότητα μεταξύ των ανδρών και των γυναικών υπήρξε στις βιομηχανικές κολεκτίβες στη Βαρκελώνη καθώς επίσης και στην ισπανική επαρχία. Αλλά ήταν ανθεκτικότερη στην αλλαγή στα αγροτικά χωριά. Και αυτή η πατριαρχική καταπίεση των γυναικών δεν είναι κάτι ιδιαίτερο μόνο στις ισπανικές αγροτικές κολεκτίβες. Όσον αφορά την επαρχία, είναι χαρακτηριστική των ανεξάρτητων αγροτικών κολεκτιβών που συμμετέχουν σε μικρής κλίμακας παραγωγή. Το είδαμε στο ρωσικό mir έναν αιώνα πριν και σε διάφορα μεξικάνικα ejidos σε αυτόν τον αιώνα. Η αγροτική κοινότητα του χωριού, εάν είναι μια αυτοεξαρτημένη οντότητα, δεν είναι ο προάγγελος μιας νέας κοινωνίας, αλλά τείνει να πάσχει από όλα τα δεινά της μικρής κλίμακας παραγωγής. Αυτό ισχύει ακόμα κι αν τα μέλη του είναι κάτοχοι του εδάφους από κοινού, έχουν διάφορες κοινές ευθύνες, και αποφασίζουν τις τοπικές κοινοτικές υποθέσεις τους δημοκρατικά. Στην μπολσεβικική επανάσταση, οι κομμουνιστές, προτού να εκφυλιστεί το κόμμα τους στο σταλινικό ρεβιζιονισμό, πήραν σοβαρά το ζήτημα να καταπιαστούν για την ισότητα των εργαζόμενων γυναικών με τους εργαζόμενους άνδρες. Αυτό απαίτησε όχι απλά να απελευθερώσουν την κοινότητα του χωριού από την παλαιά τσαρική κατοχή , αλλά το δέσιμο της κοινότητας του χωριού σε ένα ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο. Απαιτούσε από τους εργαζομένους να επιδιώκουν συστηματικά να επηρεάσουν την επαρχία, και απαιτούσε να φτάσουν τα οφέλη της μεγάλης κλίμακας παραγωγής στο χωριό. Μεταξύ των μεθόδων επιρροής ήταν η κινητοποιήση του τοπικού πληθυσμού γύρω από κοινωνικά μέτρα που διαδόθηκαν σε όλη τη χώρα. Το έμβλημα της προσπάθειας δεν ήταν η αυτονομία, αλλά η προσπάθεια όλης της τάξης.
Η αποτυχία της αναρχικής μεθόδου κατάργησης της κυβέρνησης.
Η κατάργηση των αναρχικών της κυβέρνησης δεν ευημερούσε πολύ καλύτερα από την κατάργηση του χρήματος. Εθεώρησαν ότι μόλις ιδρύσουν τις αυτο-κυβερνώμενες κοινότητες τους στα χωριά και καταλάβουν τους εργασιακούς χώρους στις πόλεις, η κυβέρνηση καταργήθηκε. Δεν συνέβη όμως αυτό. Πάρτε τα χωριά. Η αναρχική έκδοση της κατάργησης των χρημάτων οδήγησε την τοπική επιτροπή του χωριού να εκδίδει κουπόνια, να λειτουργούν διάφορες κοινωνικές υπηρεσίες (κουρεία, αποθήκες, κ.λπ.), να καθορίζει τους όρους της εργασίας, κ.λπ.... Αυτό αύξησε πραγματικά το ρόλο της τοπικής επιτροπής. Όπως μια πηγή επισημαίνει, εν μέσω του εκθειασμού των αγροτικών κολεκτιβών: ". .. Αλλά οι ζωές εκείνων που ενώθηκαν ελέγχονταν αυστηρά από την εκλεγμένη διοικητική επιτροπή που διαχειριζόνταν την κολεκτίβα, καθόριζε την εργασία, και πλήρωνε τις αμοιβές σε μια "οικιακή" βάση (ένας άντρας 5 πεσέτες, ανύπαντρη γυναίκα 4 πεσέτες ,προστάτης οικογενείας 5 πεσέτες, η σύζυγός του 2 πεσέτες, κτλ.)."(10) .
Η εξουσία των φτωχών σε αυτές τις επιτροπές ήταν αναμφισβήτητα μια μεγάλη βελτίωση σε σχέση με την υπαγόρευση στη ζωή κάποιου από τους πλουσίους. Αλλά κάποιος που σκέφτεται ότι μια τοπική επιτροπή -- επειδή είναι τοπική -- δεν ασκεί την πολιτική εξουσία δεν έχει μελετήσει ποτέ του ρεαλιστικά τις αυτό-κυβερνώμενες κοινότητες και οργανώσεις.
Αλλά ας συνεχίσουμε. Τι γίνεται με τον πολύ σημαντικό ανεφοδιασμό των τροφίμων στις πόλεις και τις πρώτες γραμμές του μετώπου ενάντια στους φασιστικούς στρατούς; Προκύπτει ότι αυτό δεν αφέθηκε απλά στα αγροτικά χωριά. Αντ' αυτού βοηθήθηκε με την χρήση της εξουσίας, από τις αναρχικές πολιτοφυλακές . Ανωτέρω έχω παραθέσει τον Miller που λέει ότι οι αγροτικές κολεκτίβες παρείχαν τις πόλεις και το μέτωπο, αν και δεν εξίσωσαν τους όρους μεταξύ τους. Αλλά αυτό που ο Miller παρέλειψε, είναι ο ρόλος των αναρχικών πολιτοφυλακών στην παροχή της πόλης και του μετώπου. Ο Antony Beevor, που είναι ευνοϊκός προς τις κολεκτίβες των αναρχικών, επισημαίνει ότι "στην Αραγονία που μερικές κολεκτίβες εγκαταστάθηκαν βίαια από τις αναρχικές πολιτοφυλακές, ειδικά του Durruti. Η ανυπομονησία τους να πάρουν τη συγκομιδή για να ταίσουν τις πόλεις, καθώς επίσης και η ζέση των πεποιθήσεών τους, οδήγησε μερικές φορές στην βία.(11) .
Αυτό δεν σημαίνει ότι οι αγροτικές κολεκτίβες δεν εβλεπαν την ανάγκη να εφοδιαστούν οι πόλεις και το μέτωπο. Αλλά για να καταφέρει πραγματικά αυτόν τον ανεφοδιασμό, χρειάστηκε κάτι περισσότερο από την καλή θέληση των κολεκτιβών. Οι πολιτοφυλακές χρησιμοποιήθηκαν. Και όταν ήρθε το πράγμα στην εξίσωση των συνθηκών μεταξύ των αγροτικών κολεκτιβών -- κάτι πάρα πολύ λεπτό και περίπλοκο για να ολοκληρωθεί από τις πολιτοφυλακές-- πολύ λίγα έγιναν. Αυτό βάζει μια κάπως διαφορετική εικόνα από την "αμοιβαία βοήθεια" στην επαρχία.
Αλλά τι σήμαινε η χρήση των πολιτοφυλακών; Οι οπλισμένες δυνάμεις είναι ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του κράτους. Και οι πολιτοφυλακές δεν ήταν υπό την εντολή των αυτόνομων χωριών ούτε ήταν η κοινότητα του χωριού απλώς στα όπλα, αλλά ήταν περιοδεύουσες ομάδες που συμπληρώθηκαν σε μεγάλο βαθμό με αναρχικούς από τις πόλεις. Εδώ έχουμε τους αναρχικούς να χρησιμοποιούν ένα από τα κύρια εργαλεία της κρατικής εξουσίας προκειμένου να συλλεχθεί σιτάρι από τις κολεκτίβες. Φυσικά, οι αναρχικοί εθεώρησαν ότι αφού ήταν πολιτοφυλακές αναρχικών, και δεν είχαν τους χαιρετισμούς και άλλα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του ισπανικού κανονικού στρατού, ότι δεν ήταν πλέον εργαλεία της κρατικής εξουσιας. Αυτό ήταν το ίδιο λάθος που έκαναν όταν υπέθεσαν ότι τα τοπικά κουπόνια δεν ήταν χρήματα, επειδή δεν ήταν τα μισητά τραπεζογραμμάτια που εκδίδονταν από την κεντρική κυβέρνηση.
Όσον αφορά την Βαρκελώνη και τις καταλανικές κυβερνήσεις , οι αναρχικοί δεν πράξαν καθόλου καλύτερα. Στην έναρξη του εμφύλιου πολέμου, οι αναρχικοί ήταν κυρίαρχοι στη Βαρκελώνη, την μεγαλύτερη πόλη της Καταλωνίας, και θα μπορούσαν να έχουν διαλύσει την κυβέρνηση της Καταλωνίας, την αποκαλούμενη "Generalitat", η οποία ήταν στα χέρια των φιλελεύθερων εθνικιστών αστών καταλανών. Οι αναρχικοί δεν το έκαναν , επειδή ήταν ενάντια στην ιδεολογία τους να σχηματίσουν μια κυβέρνηση. Ήταν ικανοποιημένοι τον Ιούλιο του 1936 με το να σχηματίσουν μια κεντρική Επιτροπή των αντι-φασιστικών πολιτοφυλακών (επίσης γνωστή ως Αντι-φασιστική Επιτροπή Πολιτοφυλακών), να καταλάβουν τους εργασιακούς χώρους, και να δημιουργήσουν τοπικές επιτροπές. Σε μία περίοδο που η αντι-φασιστική Επιτροπή πολιτοφυλακών ήταν λίγο πολύ η κυρίαρχη δύναμη στην Καταλωνία, οι αναρχικοί συνύπηρξαν με την κυβέρνηση. Ήταν σαν η αντίθεση των αναρχικών στις κυβερνήσεις να ερμηνεύθηκε και ως αντίθεση στην ανατροπή μιας κυβέρνησης. Ο αναρχικός ηγέτης Ahad de Santillαn θα γράψει αργότερα:
"θα μπορούσαμε να έχουμε παραμείνει μόνοι, να επιβάλαμε ρην απόλυτη ισχύ μας, να κηρύσαμε την Generalitat άχρηστη, και να επιβάλαμε την αληθινή εξουσία του λαού, αλλά δεν πιστεψαμε στη δικτατορία όταν ασκήθηκε ενάντια σε μας, και δεν το θελήσαμε όταν μπορέσαμε να το ασκήσουμε οι ίδιοι εις βάρος άλλων. Η κυβέρνηση Generalitat θα παρέμενε σε ισχύ με τον Πρόεδρο Companys επικεφαλής της, και οι Λαικές δυνάμεις θα οργανώνονταν στις πολιτοφυλακές για να συνεχίσουν την προσπάθεια για την απελευθέρωση της Ισπανίας. Κατά συνέπεια γεννήθηκε η Αντιφασιστική Επιτροπή πολιτοφυλακών της Καταλωνίας..."(12)
Κατά τον Σεπτέμβριο του 1936, οι αναρχικοί προσχώρησαν στην κυβέρνηση Generalitat της Καταλωνίας, και το Νοέμβριο προσχώρησαν στη δημοκρατική κυβέρνηση της Ισπανίας. Κατά συνέπεια οι αναρχικοί αρνήθηκαν αρχικά να διαμορφώσουν μια κυβέρνηση, ως παραβίαση του αντι-κράτους και των αντι-εξουσιαστικών αρχών τους, και προσχώρησαν έπειτα τόσο στις επαρχιακές όσο και στην εθνική κυβέρνηση.
Αλλη μια φορά, το πρόβλημα δεν είναι ότι οι αναρχικοί δεν μπορούσαν να επιτύχουν το αδύνατο -- την άμεση κατάργηση της κυβέρνησης. Αυτή η αποτυχία κλονίζει τη θεωρία των αναρχικών, αλλά δεν ελαττώνει από μόνη της τα πρακτικά μέτρα που πήραν αναπτύσσοντας αυτό που ήταν στην πραγματικότητα όργανα επαναστατικής εξουσίας. Αλλά αυτά τα πρακτικά βήματα ραγίστηκαν βαθειά από την ανικανότητά τους να καταλάβουν, λόγω της ψεύτικη θεωρία τους, ποιος τύπος πολιτικής οργάνωσης απαιτείται από το επαναστατικό κίνημα. Παρερμήνευσαν τη χρήση των πολιτοφυλακών και των τοπικών επιτροπών για κατάργηση της κυβέρνησης, όταν ήταν ένα βήμα προς την ανάπτυξη μια μορφής επαναστατικής κυβέρνησης.
Σημειώσεις του συντάκτη J.Green:
(1) David Miller, Anarchism, "Constructive Achievements", σελ. 164. (2) Το ίδιο., σελ. 163. (3) Pierre Broué και Emile Témime, The Revolution and the Civil War in Spain, σελ. 163. (4) Ronald Fraser, Blood of Spain: An Oral History of the Spanish Civil War, σελ. 211, 578. (Αυτό το βιβλίο περιεχεί αρκετά ντοκουμέντα πέρα από τις συνεντεύξεις)Η Καταλωνία υπό την Δημοκρατία , ήταν μια αυτόνομη περιοχή της Ισπανίας. Η "Generalitat" έτσι λεγόταν η κυβέρνηση –που συμμάχησε με την Ισπανική Δημοκρατία ενάντια στους φασίστες του Φράνκο—καθοδηγούνταν από τους φιλελεύθερους αστούς Καταλανούς εθνικιστές. Οι αναρχικοί στην κορυφή του επαναστατικού αναβρασμού ήταν ικανοποιημένοι με το να φτιάξουν τα δικά τους συμβούλια και να αφήσουν ήσυχη την Καταλανική κυβέρνηση . Σύντομα όμως θα έμπαιναν στην κυβέρνηση μαζί με άλλα αριστερά κόμματα. (5) Blood of Spain, σελ. 209. Να νην μπερδεύεται ο Horacio Prieto με τον γνωστό πολιτικό του Ισπανικού Εμφυλίου Indalecio Prieto, έναν σοσιαλιστιή ρεφορμιστή και υπουργό της Ισπανικής Δημοκρατικής κυβέρνησής. (6) Peter Wyden, The Passionate War: The Narrative History of the Spanish Civil War", 1936-1939, σελ. 72. (7) Τέτοια κουπόνια χρησιμοποιήθηκαν σε πολλές κολλεκτίβες οργανωμένες από την UGT το συνδικάτο των ρεφορμιστών σοσιαλιστών όσο και από τις κολλεκτίβες της αναρχικής CNT. (8) Miller, σελ. 163. (9) Antony Beevor, The Spanish Civil War, p. 89. Η ανισότητα μεταξύ των μισθών που δίνοταν σε άντρες και γυναίκες ακόμα και σε κολλεκτιβές που είχαν κατά τα άλλα εξισώσει τους μισθούς επισημαίνεται από πολλές πηγές. (10) Broué and Témime, σελ. 159. (11) Beevor, σελ 93. Ο Buenaventura Durruti ήταν ένας από τους ήρωες του Ισπανικού Αναρχισμού. (12) Broué and Témime, σελ. 131, παραθέτοντας από του Santillán's Por qué perdimos la guerra [Γιατί χάσαμε τον πόλεμο], σελ. 168.
(μέρος 2ο) από τονJoseph Green (στο Communist Voice #10, Οκτ.. 1, 1996)
Ο Τζάκσον ο ίδιος της BCA αναγνωρίζει ότι υπήρξαν μερικά λάθη που έγιναν από τους ισπανικούς αναρχικούς. Ας δούμε την ανάλυση του Τζάκσον. Υποστηρίζει ότι η "κύρια αποτυχία ήταν σε έναν στρατιωτικό, και (μερικώς) σε ένα ιδεολογικό επίπεδο". Αγνοεί εξ ολοκλήρου τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζαν οι αναρχικοί, μάλλον προτιμά να ζει σε έναν κόσμο μύθων και ευσεβών πόθων σε σχέση με αυτό το ζήτημα. Αλλά τα λάθη που απαριθμεί χρήζουν πολύ ενδιαφέροντος. Και αν και ο Τζάκσον λέει ότι υπήρξε κάποια ιδεολογική βάσης για αυτά, στην πράξη αποφεύγει από το να παρουσιάζει αυτήν την βάση. Αυτό είναι ένα λάθος που δεν θα κάνουμε.
Πρώτο λάθος-αδυναμία στην πάλη ενάντια στον φασισμό.
Καταρχήν, ο Τζάκσον μας λέει ότι οι ισπανοί αναρχικοί "δεν πραγματοποίησαν μια παρατεταμένη πάλη ενάντια στην φασιστική Φάλαγγα με την προοπτική να τους εξαφανίσουν από προσώπου γης." Όντως αυτό είναι μια συγκλονιστική παραδοχή. Οι αναρχικοί, οι αυτοαποκαλούμενοι ως μέγιστοι εχθροί του κράτους, δεν πραγματοποίησαν μια όσο θα έπρεπε πάλη ενάντια στο φασιστική Φάλαγγα, η αντιπρόσωπος του χειρότερου τύπου κατασταλτικού κράτους. Δυστυχώς, το Τζάκσον δεν μας λέει γιατί έγινε αυτό . Δεν ήταν οι ισπανοί αναρχικοί που κραυγάζαν όσο ο Τζάκσον για τα κακά του κράτους και όλης της εξουσίας; Ναι. Και εάν εντούτοις δεν θα μπορούσαν να δώσουν αρκετή έμφαση στην πάλη ενάντια στους φασίστες, γιατί θα πρέπει να πιστεψουμε ότι οι αναρχικοί του Σιάτλ όπως ο Τζάκσον μπορούν να πραγματοποιήσουν μια αρκετά παρατεταμένη και άγρια πάλη ενάντια στα αντιδραστικοους εδώ; .
Ας υποδείξουμε έναν λόγο για τον οποίο οι ισπανικοί αναρχικοί είχαν αυτό το πρόβλημα. Η ιδεολογία των αναρχικών -- καταλάβετε τον τοπικό εργασιακό σας χώρο , και δεν χρείαζεται τίποτε άλλο -- γεννά μια τοπικιστική προοπτική. Η αποστροφή της στο συγκεντρωτισμό είναι ενάντια στην ιδέα να οργανωθεί σε εθνικό επίπεδο (και ακόμα ευρύτερα η πάλη ενάντια στον αντιδραστικό εχθρό. Αυτό απαιτεί μια συγκεντρωτική πάλη και οι αναρχικοί δεν είναι καθόλου ευχαριστημένοι τόσο με τον πολιτικό συγκεντρωτισμό όσο δεν είναι με τον οικονομικό συγκεντρωσισμό.
Ένας συντάκτης, συμπονετικός στους αναρχικούς, εντούτοις γράφει ότι:
"Παραδείγματος χάριν, οι αναρχικοί της Καταλωνίας θεώρησαν ότι το να καταλάβουν εκ νέου την Saragossa θα ήταν ισοδύναμη με τη νίκη του πολέμου. Η επέλαση του Στρατού της Αφρικής (1) στο νοτιοδυτικό σημείο [της Ισπανίας] τους ενδιέφερε τόσο ως να ήταν μια εισβολή σε μια ξένη χώρα.(2) .
Ειρωνικά, ένας άλλος συγγραφέας στη "Μαύρη Αυτονομία" έβαλε το δάχτυλό του να δώσει μια πτυχή του ζητήματος. Ο David Ashley έγραψε ότι τα "θρυμματισμένα έθνη έχουν καταστραφεί με μικρότερο σπρώξιμο από το εξωτερικό...Ο λόγος για αυτό είναι ότι ανεξαρτήτως το μέγεθος μιας οργάνωσης θα νικήσει την αποδιοργάνωση και την αλληλοφαγωμάρα θα νικήσει την αποδιοργάνωση, ακόμα κι αν η οργάνωση είναι μικροσκοπική έναντι της τεράστιας αποδιοργανωμένης μάζας" -- Μια παράξενη παραδοχή για έναν αναρχικό. Αλλά δίνει ένα σημείο στη δυσκολία που οι ισπανικοί αναρχικοί είχαν στην πάλη ενάντια στη Φάλαγγα. Η Φάλαγγα οργανώθηκε, ενώ οι αναρχικοί -- ικανοί να καταλάβουν και να θέσουν σε παραγωγή μεμονωμένες κολεκτίβες , ή ακόμα και μερικές περιφερειακές επιτροπές -- εντούτοις έτειναν στην αποδιοργάνωση.
Δεύτερο λάθος -- έλλειψη ανεξαρτησίας .
Ο δεύτερος λόγος που δίνει ο Τζάκσον είναι ότι οι ισπανικοί αναρχικοί "υποτίμησαν την προδοσία των μαρξιστικών-λενινιστικών "συμμάχων" τους (και ακόμη και μερικών από τους αναρχικούς τους "σύμμαχους") , οι οποίοι πλαισίωσαν αργότερα την φιλελεύθερη κυβέρνηση για να καταστρέψουν τις αναρχικές κολεκτίβες. Μερικά μέλη της CNT προσχώρησαν ακόμη και στην κυβέρνηση στο όνομα του "ενιαίου μέτωπου ενάντια στο φασισμό". Εδώ βλέπουμε ότι οι αναρχικοί συρόμενοι ως ένα ορισμένο βαθμό από τους Σταλινικούς (το ισπανικό Κομμουνιστικό Κόμμα δεν ήταν πλέον μαρξιστικό-λενινιστικό αλλά είχε υπερνικηθεί από το ρεβιζιονιστικό Σταλινισμό κατά τον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο). Επιπλέον, ενώ ο Τζάκσον κατηγορεί τους σταλινικούς για τα πολιτικά λάθη των αναρχικών, αναγνωρίζει ότι οι αναρχικοί οι ίδιοι προσχώρησαν στην κυβέρνηση -- δηλ. σύρθηκαν πίσω από τους φιλελεύθερους αστοδημοκράτες.
Αλλά γιατί το έκαναν αυτό οι αναρχικοί ; Είναι επειδή οι ισπανοί αναρχικοί είχαν μια παράδοση συνεργασίας με τους κομμουνιστές και ακολουθίας πίσω τους; Κάθε άλλο. Οι ισπανοί αναρχικοί ήταν εξίσου εχθρικοί προς τον μαρξιστικό κομμουνισμό και τον σταλινισμό (πλαστός κομμουνισμός), και εξίσου εχθρικοί στους αστούς πολιτικούς όσο και ο Τζάκσον. Φώναξαν εξίσου δυνατά με τον Τζάκσον, και το έκαναν για πολύ περισσότερο από ότι ο Τζάκσον το κάνει. Ήταν εκπαιδευμένοι εδώ και δεκαετίες στην αποχή ενάντια στην πολιτική καθώς επίσης και ενάντια στο μαρξισμό. Έτσι είναι δύσκολο να θεωρηθεί ότι προσχώρησαν σε μια κυβέρνηση από μια μαλθακότητα προς είτε τον μαρξισμό είτε τον σταλινισμό.
Αυτό που συνέβη ήταν ότι οι αναρχικοί στερούνταν οποιεσδήποτε ανεξάρτητες απαντήσεις στην πάλη ενάντια στον φασισμό. Χωρίς αυτές τις ανεξάρτητες απαντήσεις, δεν θα μπορούσαν να κάνουν παρά μόνο να διασπαστούν και να ακολουθήσουν άλλες πολιτικές δυνάμεις, ακόμη και αν ήταν οι δυνάμεις που κατήγγελλαν για δεκαετίες. Όταν έίδαν ότι οι αυτόνομες κολεκτίβες είχαν πρόβλημα, έπρεπε να γυρίσουν στις λύσεις που προτάθηκαν από άλλες πολιτικές δυνάμεις, επειδή δεν είχαν καμία πραγματική απάντηση δική τους. Όταν έίδαν ότι οι αναρχικές πολιτοφυλακές δεν ήταν ικανοποιητικές για τη στρατιωτική πάλη, έπρεπε να γυρίσουν στα σχέδια για τη συστηματοποίηση του στρατού που προτάθηκε από άλλες πολιτικές δυνάμεις. Όταν έίδαν ότι δεν θα μπορούσαν να καταργήσουν απλά την κυβέρνηση εν μέσω της κρίσης, κυμαίνονταν μεταξύ να αφήσουν τις φιλελεύθερες αστικές κυβερνήσεις ήσυχες και με το να συμμετέχουν σε αυτές .
Είναι προς τιμήν των ισπανών αναρχικών ότι αναγνώρισαν ότι μερικλη από τη ρητορική τους έπρεπε να αφεθεί κατά μέρος. Δεν θα μπορούσαν να ικανοποιηθούν με την κενή ρητορική που ικανοποιεί τον Τζάκσον επειδή μπόρεσαν να δουν με τα μάτια τους ότι τα σχέδια αναρχικών είχαν προβλήμα. Αλλά αφ' ετέρου, δεν είχαν καμία ιδέα για το πώς να εξετάσουν τα προβλήματα που έβλεπαν. Κατέληξαν να σέρνονται από άλλες δυνάμεις, γκρινιάζοντας για αυτό και το άλλο. Ήταν ένα fiasco μέγιστων διαστάσεων.
Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που ο αναρχισμός είχε αποδειχθεί χρεωκοπημένος στην Ισπανία. Ο Engels συζήτησε ένα παρόμοιο fiasco που συνέτριψε τους ισπανούς αναρχικούς τον 19ο αιώνα στο έργο του "οι Μπακουνικοί επί τω έργω: Ένας απολογισμός της ισπανικής επανάστασης το καλοκαίρι του 1873 ". Εδώ οι ισπανοί αναρχικοί βρέθηκαν αντιμέτωποι με την πιθανή αντικατάσταση της μοναρχίας από μια λαϊκή δημοκρατία. Σύμφωνα με τη θεωρία των Μπακουνικών που ακολουθούσαν εκείνο τον καιρό, οι αναρχικοί δεν έπρεπε να νοιαστούν για τα πολιτικά γεγονότα που λάμβαναν χώρα. Όπως το περιγράφει ο Engels, οι ισπανοί αναρχικοί "κήρυσσαν για χρόνια ότι καμμία συμμετοχή δεν πρέπει να γίνει σε μια επανάσταση αν δεν εχει ως στόχο τηε την άμεση και πλήρη χειραφέτηση της εργατικής τάξης. .." (Αυτό είναι ένα ακόμα δόγμα των αναρχικών.) Και όμως, κάθε ισπανός εργαζόμενος ήξερε ότι η εργατική τάξη πρέπει να επεμβει στα κρίσιμα πολιτικά γεγονότα που εμφανίζονταν.
Έτσι τι κάναν οι αναρχικοί το 1873; Κατέληξαν εν μέρει να απέχουν από τη λήψη οποιασδήποτε καθορισμένης γραμμής σε αυτόν αγώνα, και εν μέρει να ακολοθούν τους Δημοκρατικούς αστούς. Κηρύσσοντας ενάντια στην επαναστατική κυβέρνηση, οι Μπακουνικοί εντούτοις συμμετείχαν σε κυβερνητικές επιτροπές "juntas" με τους Δημοκρατικούς αστούς, γενικά χωρίς να είσαι σε θέση να επηρεάσουν το πρόγραμμά τους. Και στρατιωτικά, ο Engels επισήμανε ότι η αλλεργία τους προς το συγκεντρωτισμό οδήγησε στον τεμαχισμό των επαναστατικών δυνάμεων, έτσι ώστε οι αντιδραστικοι να είναι σε θέαη "να κατακτήσουν μια πόλη μετά από την άλλη με μια χούφτα στρατιωτών, ουσιαστικά χωρίς αντίσταση." Η πρωταρχική αιτία του σύρσιμου των αναρχικών πίσω από άλλες δυνάμεις στον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο ήταν η αποτυχία της θεωρίας των αναρχικών. Είναι ότι συνέβη το 1873, και συνέβη πάλι έξι δεκαετίες αργότερα στον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο.
Τρίτο λάθος -- έλλειψη διεθνούς αλληλεγγύης .
Η τρίτη κριτική του Τζάκσον στους ισπανούς αναρχικούς είναι ότι "δεν είχαν ξοδεψει αρκετό χρόνο για να αναπτύσσουν πραγματικά τα δίκτυά τους έξω από τη χώρα στην περίπτωση που χρειαστούν τα όπλα, τις προμήθειες, ή ένα μέρος για να επιδιώξουν καταφύγιο γρήγορα." Εδώ πάλι, ο Τζάκσον δεν προτείνει έναν λόγο για τον οποίο αυτό συνέβη. Εδώ και πάλι η τοπικιστική προοπτική των αναρχικών θα πήγαινε ενάντια σε τέτοιες προετοιμασίες. Όντως, οι αναρχικοί είχαν τη διεθνή ένωσή τους την δεκαετία του 1870, ξεχωριστή από την αυθεντική Πρώτη Διεθνή και τους Μαρξιστές. Είχε φθάσει σε τόσο άσχημο σημείο που οι αναρχικοί δεν προσπάθησαν ποτέ να την αναζωογονήσουν και φαίνονταν να προτιμούν να ξεχάσουν για αυτήν. Λαμβάνοντας υπόψη τον τοπικισμό των αναρχικών, δεν είναι απορίας άξιον ότι αυτή η Διεθνής δεν φαίνεται να λείπει και από τους σύγχρονους αναρχικούς.
Ευρωκεντρισμός και Μαρόκο .
Τέλος, ας σημειώσουμε μια άλλη ανεπάρκεια των ισπανών αναρχικών που συσχετίζεται με τις ανεπάρκειές τους στο διεθνισμό. Ο Τζάκσον είναι σιωπηλός για αυτήν την ανεπάρκεια, αν και θα φαινόταν να αφορά τον "ευρωκεντρισμό" για τον οποίο ο Τζάκσον μιλά τόσο πολύ. (Ο Τζάκσον κατηγορεί τους "άσπρους αριστερούς" ότι είναι ευρωκεντριστές σε όλη την επιστολή του.) Μπορεί να φανεί παράξενο ότι ο Τζάκσον κατηγορεί γενικλως τους αριστερούς -- που συζητάνε τη φύση των καθεστώτων στην Ασία, την Αφρική, τη Λατινική Αμερική, και την Ανατολική Ευρώπη -- ότι είναι ευρωκεντρικοί, ενώ ο ίδιος παρουσιάζει την εμπειρία ενός αγώνα σε μια δυτική ευρωπαϊκή χώρα, την Ισπανία, ως κύριο παράδειγμα του επιτυχούς αναρχισμού του. Αυτό είναι ένα άλλο παράδειγμα ενός αναρχικού που έχει μια ιδέα θεωρητικά, αλλά αναγκάζεται αναθεωρήσει τις ιδέες του στην πράξη. Αλλά πολύ σημαντικότερο είναι ότι ο Τζάκσον αποτυγχάνει να δείξει τον "ευρωκεντρισμό" των ισπανών αναρχικών.
Το ζήτημα αφορά εδώ το Μαρόκο, ένα μέρος της βόρειας Αφρικής. Το Μαρόκο εκείνη την περίοδο χωρίστηκε μεταξύ της Ισπανίας και της Γαλλίας. Κατά τη διάρκεια του ισπανικού εμφύλιου πολέμου, οι φασίστες χρησιμοποίησαν έναν μεγάλο αριθμό μαροκινών στρατευμάτων. Εάν η ισπανική εργατική τάξη επρόκειτο να νικήσει το φασισμό, ήταν σημαντικό να ξεσηκωθούν οι Μαροκινοί σε επανάσταση ενάντια στους φασιστικούς Φαλλαγίτες διοικητές τους. Προκειμένου να γίνει αυτό, θα ήταν απαραίτητο να πιστοποιηθεί το δικαίωμα του Μαρόκου στην αυτοδιάθεση και στην υπόσχεση ότι, εάν οι φασίστες ηττηθούν, θα υπήρχε ένα τέλος στην ισπανική κυριαρχία. Αυτό δεν έγινε ποτέ. Ενώ η χορήγηση από την Δημοκρατικη κυβέρνηση της αυτονομίας στην Καταλωνία και τη Βασκική περιοχή είχε αυξήσει την υποστήριξή της σε εκείνες τις περιοχές της ευρωπαϊκής Ισπανίας, δεν υπήρξε καμία σοβαρή προσπάθεια να κερδίσει τις Μαροκινές μάζες στην Αφρική.
Φαινόταν σαν οι Δημοκρατικοί αστοί θα προτιμούσαν να έχαναν στους φασίστες από το να δουν το Μαρόκο να γίνει ανεξάρτητο. Φοβόντουσαν επίσης ότι αναγνωρίζοντας τα μαροκινά δικαιώματα θα δυσαρεστούσαν την Γαλλία και άλλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Ήταν στα χέρια της εργατικής τάξης να αντιπροσωπεύσει τα εθνικά δικαιώματα των Μαροκινών. Αλλά οι αναρχικοί δεν ήταν ιδιαίτερα ενδιαφερόμενοι σε αυτό το ζήτημα. Στα γραπτά που συζητιούνται οι απόψεις των ισπανών αναρχικών, είναι δύσκολο να βρεθεί ακόμη και η αναφορά του μαροκινού προβλήματος (χωρίς αμφιβολία αυτό είναι επίσης μέρος του τοπικιστικού προσανατολισμού του αναρχισμού, καθώς επίσης και της αντίθεσή τους σε όλα τα κράτη.) Αλλά σύμφωνα με μια πηγή, "πριν από τον εμφύλιο πόλεμο, όλα τα επαναστατικά κόμματα είχαν δηλώσει υπέρ της ανεξαρτησίας, ή τουλάχιστον της πλήρους αυτονομίας του Μαρόκου." Αλλά μόνο το POUM (που δεν ήταν αναρχικό) "τοποθετήθηκε δημόσια" για αυτό κατά τη διάρκεια του πολέμου (3).
Δεν ήταν ότι ο μαροκινός πόλεμος ήταν ένα δευτερεύον ζήτημα στην Ισπανία, ο οποίος θα μπορούσε να αγνοηθεί τυχαία σε μια εποχή εθνικής κρίσης. Μια επανάσταση φυλετικών πληθυσμών στο Rif του Μαρόκου που καθοδηγήθηκε από τον Abd EL- krim είχε διαρκέσει από το 1919 ως το 1926. Το 1921, είχαν συντρίψει έναν ολόκληρο ισπανικό στρατό σε μια σημαντική μάχη, και για αρκετά έτη μια μεγάλη ζώνη του Μαρόκου ελευθερώθηκε. Χρείαστηκαν σημαντικές δυνάμεις από τη Γαλλία καθώς επίσης και την Ισπανία για να κατασταλθεί αυτή η εξέγερση. Και η ιστορία θα επεδείκνυε σύντομα πόσο καταστρεπτικό είναι για την εργατική τάξη εάν η χώρα "τους" κερδίζει έναν άδικο κατοχικό πόλεμο. Ο ισπανικός "στρατός της Αφρικής" που κατέστειλε τους Μαροκινούς θα ήταν ο πυρήνας των φασιστικών δυνάμεων που θα κατέστελλαν τους ισπανούς εκμεταλλευόμενους στον εμφύλιο πόλεμο. Μεταξύ των στρατηγών του ήταν οι πρωταίτιοι σπινθήρες της φασιστικής εξέγερσης, όπως ο Mola,ο Goded,ο Queipo de Llano,ο Sanjurjo, και ο Franco ο ίδιος (4) και η υποταγή του Μαρόκου είχε προετοιμάσει το έδαφος για τη χρήση χιλιάδων γηγενών Μαροκινών στρατευμάτων ενάντια στη Δημοκρατία. Όπως ο μαρξισμός διδάσκει, ένα έθνος που καταπιέζει ένα άλλο σφυρηλατεί τις αλυσίδες της σκλαβιάς του. Οι γαλλοί και ισπανοί κομμουνιστές είχαν κάνει εκστρατεία σθεναρά υπέρ της εξέγερσης του Rif ενώ προχωρούσε, και οι ισπανοί κομμουνιστές είχαν συνεχίσει να υποστηρίζουν τη μαροκινή ανεξαρτησία έως ότου αντικαταστάθηκε η μαρξιστική-λενινιστική στάση τους από το ρεβιζιονιστικό σταλινισμό. Στα μέσα της δεκαετίας του '30, οι σταλινικοί εγκατέλειψαν τους Μαροκινούς ως μέρος των πάρε-δωσε με τους φιλελεύθερους Δημοκρατικούς. Και οι αναρχικοί; Δεν φάνηκαν να ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για το ζήτημα κατά τη διάρκεια του εμφύλιου πολέμου.
Και έτσι οι ισπανικοί αναρχικοί αντιμετώπισαν τους Μαροκινούς με αδιαφορία.
σημειώσεις: (1) Αυτό ήταν το πιο εκπαιδευμένο και σκληραγωγημένο κομμάτι του Ισπανικού Στρατού και των δυνάμεων του Φράνκο. Παρόλο το όνομα του ο Στρατός της Αφρικής ήταν μέρος του Ισπανικού Στρατού. (2) Antony Beevor, The Spanish Civil War, σελ. 91. (3) Stanley G. Payne, The Spanish Revolution, σελ. 270. (4) Ronald Fraser, Blood of Spain: An Oral History of the Spanish Civil War, σελ. 566.
