Το ντοκιμαντέρ υπάρχει χωρίς υπότιτλους εδώ:
σε 2 μέρη:
http://isohunt.com/download/24886066/Russian+Revolution
http://isohunt.com/download/25035322/Russian+Revolution
"The Russian Revolution in Colour"
σκηνοθέτης είναι ο Ian Lilley για το Αγγλικό κανάλι Channel five.
Η μυθοπλασία της Κρονστάνδης τώρα και σε ντοκιμαντέρ.
Οι Άγγλοι "Κούλογλου" επί τω έργω.
Εισαγωγή:
Εδώ και δεκαετίες η ανταρσία της Κρονστάνδης έχει χρησιμοποιηθεί και προπαγανδιστεί με δεκάδες βιβλία άρθρα λήμματα σε εγκυκλοπαίδειες , αναφορές σε σχολικά βιβλία μέχρι και ποιήματα. Σε αυτήν την καμπάνια που άρχισε από την ίδια την περίοδο της ανταρσίας και επεκτάθηκε μετά από αυτήν , ξαναφούντωσε την περίοδο της κριτικής του Τρότσκι στον Ισπανικό αναρχισμό για να ξαναέρθει στο προσκήνιο μεταπολεμικά μετά την επάνοδο του νεολαίστικου αναρχικού κίνηματος που ξεπήδησε από τον Μάη του 68 δεκαετίες 60 και 70. Με νέες εκδόσεις και πληροφορίες από έρευνες κυρίως αναρχικών ή φιλοαναρχικών (κυρίως του Άβριτς). Η επιστροφή στην Κρονστάνδη θα γίνει άλλη μια φορά με την πτώση της ΕΣΣΔ και το άνοιγμα των αρχείων(Ρώσικες εκδόσεις, Getzler και Jean Jaque Marie). Η αλλαγή της πολιτικής ηγεσίας στην ΕΣΣΔ θα συνοδευτεί από μια προσπάθεια να "εξιλεωθούν" (βλ.Γιέλτσιν και μνήμειο που έστησε για την Κρονστάνδη) για να γίνουν αρεστοί Ρώσοι πολιτικοί ή ακόμα και ιστορικοί.
Είναι μια κουβέντα η οποία θα ήταν λανθασμένο να θεωρηθεί ότι περιορίζεται στις παρυφές του αναρχικού κινήματος και μιας αριστερής μειοψηφίας στις Δυτικές χώρες. Από παλιά ήταν και αντικείμενο ακαδημαϊκής μελέτης. Σίγουρα δεν θα νόμιζε κανείς ότι λόγω της αστικής κυριαρχίας στην Δύση οι πανεπιστημιακοί θα "φοβόντουσαν" να πιάσουν την Κρονστάνδη γιατί είναι η πεμπτουσία του αναρχισμού.
Τουναντίον, η αστική εκδοχή της ιστορίας ακόμα και η πιο ευνοική προς μια πιο κοινωνική ανάλυση έχει κρατήσει μια θέση για την Κρονστάνδη. Μια περίοπτη θέση.
Όσο για το αναγνωστικό κοινό και τους παροικούντες εν του χώρου; Δεν χωράει αμφιβολία ότι με εξαίρεση μια εξαιρετικά μικρή αρθογραφία στους Τροτσκιστικούς κόλπους η πλάστιγγα της προβολής και της προπαγάνδισης κατά της μπολσεβικικής εκδοχής των γεγονότων γέρνει προς την άλλη μερία. Η πιθανότητα να βρει κάποιος ή να "πέσει" σε φιλομπόλσεβίκικη καταγραφή των γεγονότων για την Κρονστάνδη είναι της τάξεως του 1 στις 10, με τις άλλες 9 να εκθειάζουν την εξέγερση και να βγάζουν ως χασάπηδες τους μπολσεβίκους.
Ο καθένας μπορεί να το διαπιστώσει. Ακόμα και το βιβλίο της Γ' Λυκείου των ελληνικών σχολείων να ανοίξει μπορεί να δει προς τα που γέρνει.
Γιατί συμβαίνει αυτό ; Πραγματικά αν και ο αναρχικός χώρος διατηρέι τον κύριο όγκο προπαγάνδισης , άλλοι πολιτικοί χώροι από την δυτική σοσιαλδημοκρατία ή "σοσιαλδημοκρατία" μέχρι τους ανοιχτά υπερασπιστές της αστικής δημοκρατίας και του καπιταλισμού βρίσκουν μια κάποια δικαίωση στον πάλαι ποτέ μύθο του αναρχικού χώρου.
Είναι ως σαν, και να μην υπήρχε η μυθοπλασία της Κρονστάνδης θα έπρεπε να εφευρεθεί! . Είναι τέτοια η ποσότητα και η ποιότητα της δημοσιότητας του και του "στριγμώματος" που ακόμα και τροτσκιστές έχουν βαλθεί να αναθεωρήσουν ή να ζητήσουν ολίγον τι εκ των υστέρων "συγγνώμη" λες και κληρονομικά οφείλουν μια απολογία για τις πολιτικές του Τρότσκι του Λένιν και των Μπολσεβίκων.
Είναι γνωστό το πόσο έχει χρησιμοποιηθεί με διαστρεβλώσεις ψέμματα απίστευτες υπερβολές η κριτική στον Στάλιν και η περίοδο της ΕΣΣΔ από το 24 μέχρι το 53. Αυτή έτυχε ακόμα και αναγνώρισης εντός της ΕΣΣΔ από το 56 και μετά. Το σύνολο της Δύσης ήθελε να "ζυγίσει" την δημοκρατία τους με την κατάσταση στην ΕΣΣΔ και να αποδείξει την υπεροχή της.Το συμπέρασμα ;Η αστική δημοκρατία μπορεί να έχει τα ελλατώματα της αλλά δεν παύει να είναι η "φυσική κατάσταση" πολιτεύματος, ότι καλύτερο έχουμε να κάνουμε. Προς απόδειξη θα παρουσιαζόνταν ξανά και ξανά και ξανά η "ολοκληρωτική" φύση της ΕΣΣΔ και ο Στάλιν. Το έρωτημα ήταν πασιφανές: "Αυτά θέλετε ; , μείνετε με εμάς λοιπόν ".
Αυτό σίγουρα είχε μια δόση επιτυχίας. Αλλά το πράγμα θα μπορούσε να πάει και παραπέρα. Σαφέστατα θα μπορούσε να πάει και παραπέρα και να μπουν στο "παιχνίδι" ακόμα και κριτικοί του ιδίου του καπιταλισμού. Ακόμα και οι σοσιαλδημοκράτες που δεν θέλαν ούτε τον σκληρό καπιταλισμό αλλά ούτε τον σκληρό "υπαρκτό σοσιαλισμό". Στο "παιχνίδι" ήταν ήδη από παλιά ο αναρχικός χώρος. Φυσικά δεν πρόκειται περί μιας συνωμοσίας , αν και δεν λείπει και αυτό στην Σοβιετολογία της Δύσης όπου ιστορικοί της ΕΣΣΔ να είναι μέχρι και πράκτορες (βλ.Conquest,Pipes), αλλά μιας παρουσίασης της ιστορίας κάτω από ένα συγκεκριμένο πολιτικό φάσμα.
Ακόμα και στον πυρήνα της πολιτικά ουδέτερης-αντικειμενικής ακαδημαϊκής ενασχόλησης κάποιος πραγματικά δεν μπορεί να παραλείψει ότι αυτοί οι ιστορικοί έχουν τις παραστάσεις μιας συγκεκριμένης πολιτικής πραγματικότητας στην οποία γεννήθηκαν μέγαλωσαν και πήραν μια θέση σε αυτήν ως κομμάτι της διανοήσης της, ασχέτως αν ισχυρίζονται οτιδήποτε. Κατά συνέπεια ακόμα και οι ιστορικοί που παρουσιάζονται ως αντικεμενικοί συγκρίνουν και ζυγίζουν καταστάσεις άθελα τους εφόσον ισχυρίζονται ότι δεν κάνουν κάτι άλλο με την υπάρχουσα πολιτική πραγματικότητα. Δηλαδή ; Δηλαδή τις παραστάσεις των εννοιών της δημοκρατίας,ελευθερίας και βίας στο σήμερα.Μπορεί να γνωρίζουν πολύ καλά την ταξική θεώρηση της ιστορίας όπως ακροθιγώς θεμελιώθηκε από τους Μαρξ-Ένγκελς και να την λαμβάνουν υπόψη τους αυτό δεν σημαίνει όμως ότι συνηγορούν υπέρ αυτής και ότι την αποδέχονται. Πάντοτε υπάρχουν τα όρια που δεν μπορεί κάποιος να περάσει. Αυτά τα "όρια" όπως προαναφέρθηκε καθορίζονται από το υφιστάμενο πολιτικό σύστημα και τις παραστάσεις τους.
Ποίο ήταν εν τέλει αυτό το "παραπέρα" που προαναφέρθηκε ; Το "παραπέρα" συνίσταται για τον καθένα από την δική του πολιτική σκοπιά στην χρησιμοποίηση :
α.του Λένιν
β.της Οκτωβριανής Επανάστασης και της επανάστασης εν γένει
γ.των Μπολσεβίκων και του κόμματος τους εν γένει
δ.της περιόδου προ του Στάλιν.
ε.του Μαρξισμού
Θα ήταν κάποιος αφελής να πει ότι δεν θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν και αυτά τα στοιχεία για να αποδείξουν την υπεροχή της πολιτικής τους θεώρησης. Ως σαν να ήταν ακηλίδωτα στοιχεία και να μην υπήρχαν θύρες να παραβιάσουν.
Έτσι θα σχηματιστεί από την μια μεριά η αντίληψη, ας την πούμε "η αντίληψη του πραξικοπήματος" ότι:
Ο Λένιν ήταν ένας πανούργος πολιτικός , μηχανορράφος , πεισματάρης (μπορεί και εν τέλει πράκτορας των Γερμανών), ο οποίος θα εκμεταλλευτεί την δυσαρέσκεια του Ρώσικου λαού για να ανέβει στην εξουσία με βία , πραξικόπημα και μαζί με τους υπόλοιπους μπολσεβίκους να εξοντώσει τους πολιτικούς αντιπάλους του. Αυτό ήταν μια κατάληξη της ίδιας της έννοιας της επανάστασης του μαρξισμού και της δικτατορίας του προλεταριάτου. Της εγκατάλειψης εν τέλει των παραδοχών και θέσφατων της δυτικής αστικής δημοκρατίας.
Έτσι με ένα σμπάρο δύο τρυγόνια, ο Μαρξ έφερε τον Λένιν ο Λένιν τον Στάλιν , στο καλάθι των αχρήστων , επαναστάσεις,σοσιαλισμοί,ουτοπίες και όλα τα σχετικά. Προς απόδειξη αυτού ; Μα φυσικά και κύρια η Κρονστάνδη. Δείγματα του θα φανούν από το 17 κιόλας τους Λευκούς ως σήμερα σε διάφορους ψυχροπολεμικούς Σοβιετολόγους και τον Γιέλτσιν.
Από την άλλη μια πιο "επιεικής" αντίληψης, ας την πούμε "η αντίληψη της προδοσίας", θα έλεγε ότι:
Η Οκτωβριανή επανάσταση ήταν και δίκαιη και επανάσταση όμως τα αυτοπαρουσιαζόμενα θύματα θα γίνουν θύτες. Οι Μπολσεβίκοι και ο Λένιν θα προδώσουν τα ιδανικά του 17 και θα εγκαινιάσουν τον τρόμο και την καταπίεση με την σειρά τους. Προς απόδειξη αυτού ; Μα φυσικά και κύρια η Κρονστάνδη. Η εν λόγω αντίληψη θα πάρει και συναισθηματική και δραματική χροιά ως ένα έπος που έγινε τραγωδία , δυστυχώς. Εδώ θα χωρέσουν διάφοροι αριστεροί και πολέμιοι του καπιταλιστικού συστήματος συν και σοβιετικοί ιστορικοί μιας "εναλλακτικής" θεώρησης πλην όμως αστικής.
Αν και οι αντιλήψεις δεν είναι πάντα διακριτές μεταξύ τους, χαρακτηριστικά να πω ότι ο Κροπότκιν μέχρι το τέλος της ζωής του διατηρούσε την αντίληψη του Λένιν ως Γερμανού πράκτορα, σίγουρα βοηθάνε σε μια διασαφήνιση.
Είχαμε λοιπόν μέχρι σήμερα δεκάδες βιβλία,δημοσιεύσεις,άρθρα κτλ κτλ, ήρθε η ώρα όμως και για ένα ντοκιμαντέρ....
Το ντοκιμαντέρ:
Με ένα παράδοξο και ασυνήθιστο τρόπο (αν λάβεις υπόψη σου άλλα ντοκιμαντέρ) το εν λόγω ντοκιμαντέρ θα έχει ως πυρήνα τα στοιχεία από την δεύτερη αντίληψη. Της "αντίληψης της προδοσίας". Μιας αντίληψης που υπάρχει και στον ίδιο τον αναρχικό χώρο.
Το ντοκιμαντέρ που χαίρει ωραίου μοντάζ φωτογραφίας και μουσικής, με πραγματικές σκηνές των γεγονότων που τους έχει προστεθεί χρώμα να εναλλάσονται με φανταστικές είκονες αναπαράστασεις εξιστορεί μέσα από τις ιστορίες των ναυτών της Κρονστάνδης την Ρώσικη Επανάσταση. Χρησιμοποιούνται και φανταστικοί εσωτερικοί μονόλογοι ενός ναύτη (σε σπαστά Αγγλικά ενός Ρώσου)
όπως και αφηγήσεις από τους δημιουργούς αλλά και φυσικά οι προσθήκες-εξηγήσεις ιστορικών (Άγγλων και Ρώσων).
Οι ιστορικοί που θα μιλήσουν θα είναι :
Steve Smith (Unin. of Essex)
Chris Read (Unin. of Worwick)
Ewan Mawdsly (Unin. of Glasgow)
Boris Kolintsky (Russian Academy of Sciences)
Sarah Badcock (Nottingham)
Vladimir Chernayev (Russian Academy of Sciences)
Kirill Alexandrov
Vitaly Pirogov
Οι ιστορικοί θα είναι κάπως φειδωλοί στις παρεμβάσεις τους ενίοτε σπρώχνοτας απαλά ή απότομα στο να βγουν τα απαραίτητα πολιτικά συμπεράσματα (που ανέφερα πιο πάνω).
Ο κύριος όγκος σχολιασμού του πυρήνα του ντοκιμαντέρ θα γίνει τους παραγωγούς τους ίδιους.
Από την εισαγωγή θα μας προιδεάσει γιατί έρχεται... Η Οκτωβριανή Επανάσταση θα αναφερθεί ως ένα κοινωνικό πείραμα που απέτυχε αλλά όχι μόνο αυτό όδήγησε σε έναν εφιάλτη που έμελλε να ζήσει μετά από πέρας χρόνου το 1/3 του παγκόσμιου πληθυσμού.
Από την αρχή θα γίνει ένα υπερβολικό λιβάνισμα και μια εξιδανίκευση των ναυτών της Κρονστάνδης. Από την επανάσταση του Φλεβάρη οι ναύτες θα εγκαθιδρύσουν την τελειότερη άμεση δημοκρατία και ένα μίνι-κράτος (όπως το αναφέρουν). Δεν είμαι σε θέση να αναιρέσω ότι όντως υπήρχε σοβαρότατη δραστηριότητα προς την εργατική δημοκρατία και με την εμφάνιση των Σοβιέτ στην Κρονστάνδη , το ζήτημα είναι ότι αυτό γινόνταν προφανώς και σε όλην την επικράτεια της Ρωσίας εκείνη την περίοδο, με συνελεύσεις εργοστασιακές επιτροπές , σοβιέτ κτλ κτλ . Διαδικασία στην οποία οι Μπολσεβίκοι όχι μόνο ήταν αμέτοχοι αλλά πρωτοστάτες. Αντιθέτως το ντοκιμαντέρ είναι κάπως λειψό να επισημάνει τον ρόλο των Μπολσεβίκων προ του Οκτώβρη.
Οι ναύτες της Κρονστάνδης παρουσιάζονται ως να είναι πολιτικά μπροστά από τον ίδιο τον Λένιν. Αντιθέτως ο Λένιν κυριολεκτικά παρουσιάζεται σαν να έπεσε από του ουρανό !!! Οι Θέσεις του Απρίλη που έγραψε καθοδόν στην Ρωσία από την Ελβετία παρομοιάζονται στο ντοκιμαντέρ με τις 10 εντολές του Μωυσή. Στην προκείμενη περίπτωση ο τελευτάιος είναι ο Λένιν !
Η πραγματικότητα βέβαια είναι (κάτι που δεν αναφέρεται στο ντοκιμαντέρ) ότι οι Μπολσεβίκοι αυξάνει ιλλιγιωδώς την επιρροή τους στο προλεταριάτο και στον στρατό τόσο με τα μέλη τους σαν κόμμα όσο και στις εκλογές των Σοβιέτ και των Εργοστασιακών Επιτροπών.Κάτι που δεν κάνει ΚΑΝΕΝΑ αλλο κόμμα ή πολιτικός χώρος την περίοδο εκείνη. Επίσης συνέπεσαν πολιτικά ως κόμμα με τους αγρότες που βίαια παίρναν χωράφια γης (η Προσωρινή Κυβέρνηση ήταν διστακτική, οι Μπολσεβίκοι λέγαν καλά κάνετε!)
Προς "απόδειξη" ότι ο Λένιν έπεσε από τον ουρανό παρουσιάζεται σαν να "αδειάζει" τους ναύτες της Κρονστάνδης τον Ιούλιο του 1917 στην εξέγερση.
Αυτό συνοδευέται από το σχόλιο ενός ιστορικού που παρουσιάζει τον Λένιν ως έναν πεισματάρη που μερικές φορές είχε δίκιο και μερικές φορές τραγικά λάθος. Ενώ προσθέτει ότι ο Λένιν δεν αρεσκόταν στον αυθορμητισμό και στην δράση από τα κάτω. Αυτό βέβαια είναι η μίση αλήθεια. Προφανώς οι Μπολσεβίκοι και ο Λένιν δεν υποτάσσονταν στο αυθόρμητο του τύπου "άντε πάμε και ότι γίνει" αυτό δεν σημαίνει ότι δεν ήταν ο αυθορμητισμός και η κίνηση των μαζών η βάση τους. Ίσα ίσα οι Μπολσεβίκοι και ο Λένιν ήταν σαν το ψάρι στο νέρο εκείνη την περίοδο με τον αυθορμητισμό και την κίνηση των μαζών.
Με την καταστολή της εξέγερσης του Ιούλη ο Λένιν φεύγει πιστεύοντας ότι η επανάσταση είχε ηττηθεί και ξανά μας προβάλλεται ως "απροοπτα" να επιστρέφει σε ένα δωμάτιο αρχές Οκτώβρη.
Εκεί το ντοκιμαντέρ μας πληροφορεί ότι δεν ήταν η ταξική ανάλυση της κατάστασης που τον έφερε σε κάποια συμπεράσματα , αλλά λόγω της ισχυρής προσωπικότητας του που θα θέσει το ζήτημα της ένοπλης εξέγερσης στο Μπολσεβίκικο κόμμα. Μάλιστα ο Λένιν θα αρχίσει από τότε τις "συνωμοσίες" και ολίγον τι πραξικοπηματικές του βλέψεις αφού το ντοκιμαντέρ μας πληροφορεί "ότι έπρεπε να προσέχει τους ναύτες της Κρονστάνδης γιατί δεν ήθελαν το ίδιο πράγμα , οι μεν ναύτες ήθελαν σοβιετική κυβέρνηση και ο δε Λένιν Μπολσεβίκικη κυβέρνηση" .
Εδώ πραγματικά είναι μυστήριο !!! Την περίοδο από τον Φλεβάρη μέχρι τον Οκτώβρη και ειδικά μετά τον Σεπτέμβρη : Σοβιετική κυβέρνηση μπορούσαν και θέλαν να φέρουν οι Μπολσεβίκοι όλοι οι άλλοι έιτε δεν ξέραν τι θέλαν (καλή ώρα οι διάσπαρτοι αναρχισμοί είτε τα άλλα αριστερά πολιτικά κόμματα ήταν με διφορούμενες αντιλήψεις ως προς τα σοβιετ και την προσωρινή κυβέρνηση). Και προφανώς άμα σχηματιζόταν σοβιετική κυβέρνηση οι μπολσεβίκοι θα είχαν το πάνω χέρι. Γιατί; Γιατί είπαμε ότι αυτούς αναγνωρίζαν οι προλετάριοι και οι φαντάροι ως υπέρμαχους και φορείς της σοβιετικής κυβέρνησης.
Πρόκειται για μια καταπληκτική λογική ακροβασία του ντοκιμαντέρ , να διαχωρίζει προ του Οκτώβρη την προοπτική της σοβιετικής κυβέρνησης από τους Μπολσεβίκους !
Όταν έρχεται η έφοδος στα Χειμερινά Ανάκτορα, το ντοκιμαντέρ μας παρουσιάζει σαν να ήρθαν και να την διεκπεραίωσαν μόνο οι ναύτες. Η πραγματικότητα ήταν
α.όντως ήρθαν ναύτες από την Κρονστάνδη υπό την καθοδήγηση του Μπολσεβίκικου κόμματος και του μπολσεβίκου Ντυμπένκο και όχι κάποιο "αναρχίζοντα" Πετρισένκο ή δεν ξέρω εγώ αυθόρμητα ξυπνήσαν ένα πρωί οι ναύτες και λένε δεν πάμε στα Χειμερινά να τα πάρουμε ;
β.η Επαναστατική Στρατιωτική Επιτροπή του Σοβιέτ της Πετρούπολης είχε άλλους τόσους χιλιάδες στρατιώτες που συμμετείχαν στην έφοδο.Πέραν όλων των πόλεων Μόσχα κτλ κτλ που πραοφανώς δεν πήγαν οι ναύτες.
Μετέπειτα το ντοκιμαντέρ πειρνάει στο ζήτημα της Συντακτικής Συνέλευσης. Οι εκλογές για την Συντακτική Συνέλευση παρουσιάζονται σαν η πεμπτουσία της Δημοκρατίας , ως οι πρώτες δημοκρατικές εκλογές της Ρωσίας.
"Ο Λένιν όμως δεν είχε χρόνο για δημοκρατία" μας πληροφορεί το ντοκιμαντέρ σαν με λύπη. Οι μπολσεβίκοι θα παρουσιαστούν σαν να κάνουν φασαρία κατά την σύγκληση της και μάλιστα ένας πυροβόλησε κιόλας μέσα.Οι μπολσεβίκοι έχουν μόνο το 1/4 και κατά συνέπεια την διαλύουν.Εκεί μάλιστα παρουσιάζεται και ένας ναύτης να λέει την ιστορική ατάκα "η φρουρά έχει κουραστεί παρακαλώ διαλύστετε το". Εδώ ίσως είναι ένα σημείο διαφωνίας του ντοκιμαντέρ με την αναρχική θεώρηση.
Το ζήτημα της Συντακτικής Συνέλευσης και της διάλυσης της μετά τον Οκτώβρη είναι ένα αρκετά διαδεδομένο σημείο κριτικής. Χαρακτηριστικά και η ίδια η Ρόζα Λούξεμπουργκ το αναφέρει. Ποιά ήταν η πραγματικότητα όμως αυτού του ζητήματος ; Παραθέτω το κομμάτι από το βιβλίο "Σοσιαλισμός, δημοκρατία και μονοκομματικό σύστημα" για το θέμα πιο κάτω. Με το οποίο συμφωνώ πλήρως.
Το πρώτο μέρος του ντοκιμαντέρ θα μας βρει με τον Λένιν με την βία και την άρνηση της δημοκρατίας να ανεβαίνει στην εξουσία. Μάλιστα κατά το ντοκιμαντέρ τα πράγματα θα γίνουν ακόμη χειρότερα όταν δημιουργείται η κακιά Τσέκα που μεταξύ άλλων θα εκτελέσει , όπως με δραματικό τρόπου θα απεικονίστει, έναν κλόουν !!! Οι τελευταίες σκηνές θα δείξουν τους ναύτες της Κρονστάνδης να προβληματίζονται με την Τσέκα.
Ένα ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι η Τσέκα δεν ήταν μονοπώλιο των Μπολσεβίκων και οι Αριστεροί Εσέροι που ήταν στην κυβέρνηση εκείνη την περίοδο είχαν σημαίνοντα μέλη στην Τσέκα. Επίσης αν και παρουσιάζεται ως να έχει απλώθει σαν ένα πανρωσικό ιστό αράχνης σπέρνοντας τον τρόμο στον απλό πολίτη παντού (εδώ μέχρι και κλόουν σκοτώναν !) η πραγματικότητα ήταν ότι τον Φλεβάρη του 18 τα αρχηγεία της Τσέκα είχαν 120 μέλη.
Στο δεύτερο μέρος συνεχίζεται το τροπάρι. Οι μπολσεβίκοι και ο Λένιν ο ίδιος αρχίζονται και γίνονται παρανοικοί μας πληροφορεί. Φίλοι της επανάστασης μπαίνουν στις φυλακές. Αλλά η παράνοια θα "δικαιωθεί" ως σωστή και θα επεκταθεί εν τέλει με την απόπειρα δολοφονίας του Λένιν από την Fanya Kaplan. Η οποία διαδραματίζεται εκτενώς. Τότε παρουσιάζεται ως η προσωπική παράνοια του Λένιν μετά την απόπειρα να είναι η αιτία του Κόκκινου Τρόμου. Όλη η προεπαναστατική διανόηση τίθενται στο στόχαστρο.Ο Κόκκινος Τρόμος γίνεται επίσημη πολιτική μέσα σε 1 μήνα 800 αριστεροί συλλαμβάνονται και μέχρι το τέλος του χρόνου εκτελούνται γύρω στις 6.000 πολιτικοί αντίπαλοι.
Η πραγματικότητα είναι κάπως διαφορετική όμως.Ο Κόκκινος Τρόμος δεν ήταν μια προσωπική υπόθεση του Λένιν και της παράνοιας του.Πριν την απόπειρα κατά του Λένιν τον Ιούλιο του 1918 είχε γίνει ένοπλη ανταρσία με δολοφονίες και τα σχετικά από τους Αριστερούς Εσέρους που λόγω της μειοψηφίας τους στο συνέδριο των Σοβιέτ για το Μπρεστ-Λιτοφσκ περάσαν στην τρομοκρατία θέτοντας οι ίδιοι τους εαυτούς τους εκτός της Σοβιετικής δημοκρατίας και νομιμότητας.
Επιπλέον 2 σημαντικοί μπολσεβίκοι δολοφονήθηκαν πάλι από Εσέρους. Ενώ ακόμα νωρίτερα από το καλοκαίρι του 1918 στην Μόσχα την άνοιξη του 18 οι αναρχικοί κύκλοι λεηλατούσαν κλέβαν και φιλοξενούσαν μέχρι και τσαρικούς στις τάξεις τους (κάτα τον φιλοαναρχικό Βίκτωρ Σερζ). Αυτά ήταν μερικά από τα "φιλικά" πυρά που γέννησαν τον Κόκκινο Τρόμο. Γιατί υπήρχε και ο Λευκός Τρόμος όπου εκείνη την περίοδο του καλοκαιρίου του 18 η Σοβιετική κυβέρνηση είχε φθάσει να ελέγχει το 1/4 της πρώην Ρωσικής αυτοκρατορίας, τα πογκρόμ και οι ακρότητες ήταν σήμα κατατεθέν για τους Λευκούς Στρατούς και τους ξένους Ιμπεριαλιστικούς
περισσότερα:Οι Επαναστάτες θύματα του αναρχισμού/μικροαστισμού στην Ρωσία.
και οι Αναρχικοί στην Ρωσία και ο Αφοπλισμός των Αναρχικών:Βίκτωρ Σερζ
Σε αυτήν την κατάσταση οι ναύτες της Κρονστάνδης παρουσιάζονται σαν μόνοι αυτοί να σώζουν την επανάσταση... Για να αντιμετωπίσουν τον Γιούντενιτς στον Βόλγα στο Καζάν.Παρουσιάζονται σαν οι μοναδικοί σωτήρες, η τελευταία ελπίδα της επανάστασης... Εδώ πάλι ισχύει ότι ναι μεν μπορει να δώσαν την μάχη αλλά σίγουρα δεν ήταν η τελευταία ελπίδα ούτε οι μοναδικοί.
Μετά πάει στο τελευταίο κεφάλαιο που είναι η ίδια η ανταρσία της Κρονστάνδης.
Παρουσιάζεται η δυσαρέσκεια ως εξής :
Ότι είχε καταργηθεί η άμεση δημοκρατία τους που είχαν φέρει μετά τον Φλεβάρη 1917 από μια σειρά Κομμισάριους ενώ ο Μπολσεβίκος υπεύθυνος του Βαλτικού στόλου και η γυναίκα του παρουσιάζονται να παιρνάνε μια χαρά.Οι ναύτες ζητούσαν απαντήσεις. Γιατί αν δεχόντουσαν έστω κριτικά τις κακουχίες του εμφυλίου τώρα είχε τελειώσει και λέγανε τι γίνετε ;
Βέβαια η πραγματικότητα είναι ότι τον Φλεβάρη-Μάρτη του 1921 ναι μεν είχε κοπάσει ο εμφύλιος αλλά ξένα στρατεύματα και περιοχές υπό Λευκή κατοχή παρέμεναν στην Ρωσία. Τουλάχιστον μέχρι το 1922. Κάτι που δεν αναφέρεται στο ντοκιμαντέρ.
Οι ναύτες παρουσιάζονται να εξεγείρονται για τα ιδανικά της επανάστασης και για να βάλουν ένα τέρμα στην μπολσεβίκικη δικτατορία. Ο Λένιν δείχνει μηδενική ανοχή. Να αναφέρω εδώ ένα σημαντικό ελλάτωμα που διατυμπανίζεται παντού και πάντα. Οι ναύτες παρουσιάζονται (από τους ηθοποιούς) ως να είναι οι ίδιοι και απαράλλαχτοι από το 17 ως το 21. Κάτι που βέβαια δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα πλήρως. Πολλοί στέλνονταν σε διάφορες περιοχές δεν σημαίνει ότι υπηρετούσαν πάντα στον Βαλτικό Στόλο ή ότι αυτοί που ήταν το 21 ήταν και το 17 που μπουκάραν στα Ανάκτορα, νεοσύλλεκτοι ερχόντουσαν συνέχεια και φυσικά μετά από όλες αυτές τις πολεμικές επιχειρήσεις ο στόλος ο ίδιος είχε αποδεκατιστεί.
Επίσης ένα άλλο σημείο το πρόγραμμα της ανταρσίας σίγουρα δεν ήταν τα ιδανικά του Οκτώβρη. Το ελεύθερο εμπόριο που βαπτίζοταν μάλιστα ως νέος τύπου σοσιαλισμός (όχι σαν υποχώρηση όπως από τον Λένιν) και τα σοβιέτ χωρίς κόμματα δεν ήταν σίγουρα τα ιδανικά του Οκτώβρη. Ούτε έγινε με αυτά ο Οκτώβρης. Πρόκειται για άλλη μια υπεραπλούστευση του ντοκιμαντέρ.
Περισσότερα:Οι "Ιζβέστιες" της Κρονστάνδης
Ο ηγέτης της ανταρσίας παρουσιάζεται σαν ένας απλός ναύτης που λόγω της δυσαρέσκειας στράφηκε προς την ανταρσία όπως και οι άλλοι ηγέτες. Πράγμα ξανά ανακριβές μιας και πολλοί από αυτούς είχαν παρελθοντική Λευκή "θητεία" όπως αναφέρει και ο Άβριτς όπως και τα αρχεία.
Περισσότερα:Ο Προέδρος στην Κρονστάνδη της "επαναστατικής" επιτροπής
σκηνοθέτης είναι ο Ian Lilley για το Αγγλικό κανάλι Channel five.
Η μυθοπλασία της Κρονστάνδης τώρα και σε ντοκιμαντέρ.
Οι Άγγλοι "Κούλογλου" επί τω έργω.
Εισαγωγή:
Εδώ και δεκαετίες η ανταρσία της Κρονστάνδης έχει χρησιμοποιηθεί και προπαγανδιστεί με δεκάδες βιβλία άρθρα λήμματα σε εγκυκλοπαίδειες , αναφορές σε σχολικά βιβλία μέχρι και ποιήματα. Σε αυτήν την καμπάνια που άρχισε από την ίδια την περίοδο της ανταρσίας και επεκτάθηκε μετά από αυτήν , ξαναφούντωσε την περίοδο της κριτικής του Τρότσκι στον Ισπανικό αναρχισμό για να ξαναέρθει στο προσκήνιο μεταπολεμικά μετά την επάνοδο του νεολαίστικου αναρχικού κίνηματος που ξεπήδησε από τον Μάη του 68 δεκαετίες 60 και 70. Με νέες εκδόσεις και πληροφορίες από έρευνες κυρίως αναρχικών ή φιλοαναρχικών (κυρίως του Άβριτς). Η επιστροφή στην Κρονστάνδη θα γίνει άλλη μια φορά με την πτώση της ΕΣΣΔ και το άνοιγμα των αρχείων(Ρώσικες εκδόσεις, Getzler και Jean Jaque Marie). Η αλλαγή της πολιτικής ηγεσίας στην ΕΣΣΔ θα συνοδευτεί από μια προσπάθεια να "εξιλεωθούν" (βλ.Γιέλτσιν και μνήμειο που έστησε για την Κρονστάνδη) για να γίνουν αρεστοί Ρώσοι πολιτικοί ή ακόμα και ιστορικοί.
Είναι μια κουβέντα η οποία θα ήταν λανθασμένο να θεωρηθεί ότι περιορίζεται στις παρυφές του αναρχικού κινήματος και μιας αριστερής μειοψηφίας στις Δυτικές χώρες. Από παλιά ήταν και αντικείμενο ακαδημαϊκής μελέτης. Σίγουρα δεν θα νόμιζε κανείς ότι λόγω της αστικής κυριαρχίας στην Δύση οι πανεπιστημιακοί θα "φοβόντουσαν" να πιάσουν την Κρονστάνδη γιατί είναι η πεμπτουσία του αναρχισμού.
Τουναντίον, η αστική εκδοχή της ιστορίας ακόμα και η πιο ευνοική προς μια πιο κοινωνική ανάλυση έχει κρατήσει μια θέση για την Κρονστάνδη. Μια περίοπτη θέση.
Όσο για το αναγνωστικό κοινό και τους παροικούντες εν του χώρου; Δεν χωράει αμφιβολία ότι με εξαίρεση μια εξαιρετικά μικρή αρθογραφία στους Τροτσκιστικούς κόλπους η πλάστιγγα της προβολής και της προπαγάνδισης κατά της μπολσεβικικής εκδοχής των γεγονότων γέρνει προς την άλλη μερία. Η πιθανότητα να βρει κάποιος ή να "πέσει" σε φιλομπόλσεβίκικη καταγραφή των γεγονότων για την Κρονστάνδη είναι της τάξεως του 1 στις 10, με τις άλλες 9 να εκθειάζουν την εξέγερση και να βγάζουν ως χασάπηδες τους μπολσεβίκους.
Ο καθένας μπορεί να το διαπιστώσει. Ακόμα και το βιβλίο της Γ' Λυκείου των ελληνικών σχολείων να ανοίξει μπορεί να δει προς τα που γέρνει.
Γιατί συμβαίνει αυτό ; Πραγματικά αν και ο αναρχικός χώρος διατηρέι τον κύριο όγκο προπαγάνδισης , άλλοι πολιτικοί χώροι από την δυτική σοσιαλδημοκρατία ή "σοσιαλδημοκρατία" μέχρι τους ανοιχτά υπερασπιστές της αστικής δημοκρατίας και του καπιταλισμού βρίσκουν μια κάποια δικαίωση στον πάλαι ποτέ μύθο του αναρχικού χώρου.
Είναι ως σαν, και να μην υπήρχε η μυθοπλασία της Κρονστάνδης θα έπρεπε να εφευρεθεί! . Είναι τέτοια η ποσότητα και η ποιότητα της δημοσιότητας του και του "στριγμώματος" που ακόμα και τροτσκιστές έχουν βαλθεί να αναθεωρήσουν ή να ζητήσουν ολίγον τι εκ των υστέρων "συγγνώμη" λες και κληρονομικά οφείλουν μια απολογία για τις πολιτικές του Τρότσκι του Λένιν και των Μπολσεβίκων.
Είναι γνωστό το πόσο έχει χρησιμοποιηθεί με διαστρεβλώσεις ψέμματα απίστευτες υπερβολές η κριτική στον Στάλιν και η περίοδο της ΕΣΣΔ από το 24 μέχρι το 53. Αυτή έτυχε ακόμα και αναγνώρισης εντός της ΕΣΣΔ από το 56 και μετά. Το σύνολο της Δύσης ήθελε να "ζυγίσει" την δημοκρατία τους με την κατάσταση στην ΕΣΣΔ και να αποδείξει την υπεροχή της.Το συμπέρασμα ;Η αστική δημοκρατία μπορεί να έχει τα ελλατώματα της αλλά δεν παύει να είναι η "φυσική κατάσταση" πολιτεύματος, ότι καλύτερο έχουμε να κάνουμε. Προς απόδειξη θα παρουσιαζόνταν ξανά και ξανά και ξανά η "ολοκληρωτική" φύση της ΕΣΣΔ και ο Στάλιν. Το έρωτημα ήταν πασιφανές: "Αυτά θέλετε ; , μείνετε με εμάς λοιπόν ".
Αυτό σίγουρα είχε μια δόση επιτυχίας. Αλλά το πράγμα θα μπορούσε να πάει και παραπέρα. Σαφέστατα θα μπορούσε να πάει και παραπέρα και να μπουν στο "παιχνίδι" ακόμα και κριτικοί του ιδίου του καπιταλισμού. Ακόμα και οι σοσιαλδημοκράτες που δεν θέλαν ούτε τον σκληρό καπιταλισμό αλλά ούτε τον σκληρό "υπαρκτό σοσιαλισμό". Στο "παιχνίδι" ήταν ήδη από παλιά ο αναρχικός χώρος. Φυσικά δεν πρόκειται περί μιας συνωμοσίας , αν και δεν λείπει και αυτό στην Σοβιετολογία της Δύσης όπου ιστορικοί της ΕΣΣΔ να είναι μέχρι και πράκτορες (βλ.Conquest,Pipes), αλλά μιας παρουσίασης της ιστορίας κάτω από ένα συγκεκριμένο πολιτικό φάσμα.
Ακόμα και στον πυρήνα της πολιτικά ουδέτερης-αντικειμενικής ακαδημαϊκής ενασχόλησης κάποιος πραγματικά δεν μπορεί να παραλείψει ότι αυτοί οι ιστορικοί έχουν τις παραστάσεις μιας συγκεκριμένης πολιτικής πραγματικότητας στην οποία γεννήθηκαν μέγαλωσαν και πήραν μια θέση σε αυτήν ως κομμάτι της διανοήσης της, ασχέτως αν ισχυρίζονται οτιδήποτε. Κατά συνέπεια ακόμα και οι ιστορικοί που παρουσιάζονται ως αντικεμενικοί συγκρίνουν και ζυγίζουν καταστάσεις άθελα τους εφόσον ισχυρίζονται ότι δεν κάνουν κάτι άλλο με την υπάρχουσα πολιτική πραγματικότητα. Δηλαδή ; Δηλαδή τις παραστάσεις των εννοιών της δημοκρατίας,ελευθερίας και βίας στο σήμερα.Μπορεί να γνωρίζουν πολύ καλά την ταξική θεώρηση της ιστορίας όπως ακροθιγώς θεμελιώθηκε από τους Μαρξ-Ένγκελς και να την λαμβάνουν υπόψη τους αυτό δεν σημαίνει όμως ότι συνηγορούν υπέρ αυτής και ότι την αποδέχονται. Πάντοτε υπάρχουν τα όρια που δεν μπορεί κάποιος να περάσει. Αυτά τα "όρια" όπως προαναφέρθηκε καθορίζονται από το υφιστάμενο πολιτικό σύστημα και τις παραστάσεις τους.
Ποίο ήταν εν τέλει αυτό το "παραπέρα" που προαναφέρθηκε ; Το "παραπέρα" συνίσταται για τον καθένα από την δική του πολιτική σκοπιά στην χρησιμοποίηση :
α.του Λένιν
β.της Οκτωβριανής Επανάστασης και της επανάστασης εν γένει
γ.των Μπολσεβίκων και του κόμματος τους εν γένει
δ.της περιόδου προ του Στάλιν.
ε.του Μαρξισμού
Θα ήταν κάποιος αφελής να πει ότι δεν θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν και αυτά τα στοιχεία για να αποδείξουν την υπεροχή της πολιτικής τους θεώρησης. Ως σαν να ήταν ακηλίδωτα στοιχεία και να μην υπήρχαν θύρες να παραβιάσουν.
Έτσι θα σχηματιστεί από την μια μεριά η αντίληψη, ας την πούμε "η αντίληψη του πραξικοπήματος" ότι:
Ο Λένιν ήταν ένας πανούργος πολιτικός , μηχανορράφος , πεισματάρης (μπορεί και εν τέλει πράκτορας των Γερμανών), ο οποίος θα εκμεταλλευτεί την δυσαρέσκεια του Ρώσικου λαού για να ανέβει στην εξουσία με βία , πραξικόπημα και μαζί με τους υπόλοιπους μπολσεβίκους να εξοντώσει τους πολιτικούς αντιπάλους του. Αυτό ήταν μια κατάληξη της ίδιας της έννοιας της επανάστασης του μαρξισμού και της δικτατορίας του προλεταριάτου. Της εγκατάλειψης εν τέλει των παραδοχών και θέσφατων της δυτικής αστικής δημοκρατίας.
Έτσι με ένα σμπάρο δύο τρυγόνια, ο Μαρξ έφερε τον Λένιν ο Λένιν τον Στάλιν , στο καλάθι των αχρήστων , επαναστάσεις,σοσιαλισμοί,ουτοπίες και όλα τα σχετικά. Προς απόδειξη αυτού ; Μα φυσικά και κύρια η Κρονστάνδη. Δείγματα του θα φανούν από το 17 κιόλας τους Λευκούς ως σήμερα σε διάφορους ψυχροπολεμικούς Σοβιετολόγους και τον Γιέλτσιν.
Από την άλλη μια πιο "επιεικής" αντίληψης, ας την πούμε "η αντίληψη της προδοσίας", θα έλεγε ότι:
Η Οκτωβριανή επανάσταση ήταν και δίκαιη και επανάσταση όμως τα αυτοπαρουσιαζόμενα θύματα θα γίνουν θύτες. Οι Μπολσεβίκοι και ο Λένιν θα προδώσουν τα ιδανικά του 17 και θα εγκαινιάσουν τον τρόμο και την καταπίεση με την σειρά τους. Προς απόδειξη αυτού ; Μα φυσικά και κύρια η Κρονστάνδη. Η εν λόγω αντίληψη θα πάρει και συναισθηματική και δραματική χροιά ως ένα έπος που έγινε τραγωδία , δυστυχώς. Εδώ θα χωρέσουν διάφοροι αριστεροί και πολέμιοι του καπιταλιστικού συστήματος συν και σοβιετικοί ιστορικοί μιας "εναλλακτικής" θεώρησης πλην όμως αστικής.
Αν και οι αντιλήψεις δεν είναι πάντα διακριτές μεταξύ τους, χαρακτηριστικά να πω ότι ο Κροπότκιν μέχρι το τέλος της ζωής του διατηρούσε την αντίληψη του Λένιν ως Γερμανού πράκτορα, σίγουρα βοηθάνε σε μια διασαφήνιση.
Είχαμε λοιπόν μέχρι σήμερα δεκάδες βιβλία,δημοσιεύσεις,άρθρα κτλ κτλ, ήρθε η ώρα όμως και για ένα ντοκιμαντέρ....
Το ντοκιμαντέρ:
Με ένα παράδοξο και ασυνήθιστο τρόπο (αν λάβεις υπόψη σου άλλα ντοκιμαντέρ) το εν λόγω ντοκιμαντέρ θα έχει ως πυρήνα τα στοιχεία από την δεύτερη αντίληψη. Της "αντίληψης της προδοσίας". Μιας αντίληψης που υπάρχει και στον ίδιο τον αναρχικό χώρο.
Το ντοκιμαντέρ που χαίρει ωραίου μοντάζ φωτογραφίας και μουσικής, με πραγματικές σκηνές των γεγονότων που τους έχει προστεθεί χρώμα να εναλλάσονται με φανταστικές είκονες αναπαράστασεις εξιστορεί μέσα από τις ιστορίες των ναυτών της Κρονστάνδης την Ρώσικη Επανάσταση. Χρησιμοποιούνται και φανταστικοί εσωτερικοί μονόλογοι ενός ναύτη (σε σπαστά Αγγλικά ενός Ρώσου)
όπως και αφηγήσεις από τους δημιουργούς αλλά και φυσικά οι προσθήκες-εξηγήσεις ιστορικών (Άγγλων και Ρώσων).
Οι ιστορικοί που θα μιλήσουν θα είναι :
Steve Smith (Unin. of Essex)
Chris Read (Unin. of Worwick)
Ewan Mawdsly (Unin. of Glasgow)
Boris Kolintsky (Russian Academy of Sciences)
Sarah Badcock (Nottingham)
Vladimir Chernayev (Russian Academy of Sciences)
Kirill Alexandrov
Vitaly Pirogov
Οι ιστορικοί θα είναι κάπως φειδωλοί στις παρεμβάσεις τους ενίοτε σπρώχνοτας απαλά ή απότομα στο να βγουν τα απαραίτητα πολιτικά συμπεράσματα (που ανέφερα πιο πάνω).
Ο κύριος όγκος σχολιασμού του πυρήνα του ντοκιμαντέρ θα γίνει τους παραγωγούς τους ίδιους.
Από την εισαγωγή θα μας προιδεάσει γιατί έρχεται... Η Οκτωβριανή Επανάσταση θα αναφερθεί ως ένα κοινωνικό πείραμα που απέτυχε αλλά όχι μόνο αυτό όδήγησε σε έναν εφιάλτη που έμελλε να ζήσει μετά από πέρας χρόνου το 1/3 του παγκόσμιου πληθυσμού.
Από την αρχή θα γίνει ένα υπερβολικό λιβάνισμα και μια εξιδανίκευση των ναυτών της Κρονστάνδης. Από την επανάσταση του Φλεβάρη οι ναύτες θα εγκαθιδρύσουν την τελειότερη άμεση δημοκρατία και ένα μίνι-κράτος (όπως το αναφέρουν). Δεν είμαι σε θέση να αναιρέσω ότι όντως υπήρχε σοβαρότατη δραστηριότητα προς την εργατική δημοκρατία και με την εμφάνιση των Σοβιέτ στην Κρονστάνδη , το ζήτημα είναι ότι αυτό γινόνταν προφανώς και σε όλην την επικράτεια της Ρωσίας εκείνη την περίοδο, με συνελεύσεις εργοστασιακές επιτροπές , σοβιέτ κτλ κτλ . Διαδικασία στην οποία οι Μπολσεβίκοι όχι μόνο ήταν αμέτοχοι αλλά πρωτοστάτες. Αντιθέτως το ντοκιμαντέρ είναι κάπως λειψό να επισημάνει τον ρόλο των Μπολσεβίκων προ του Οκτώβρη.
Οι ναύτες της Κρονστάνδης παρουσιάζονται ως να είναι πολιτικά μπροστά από τον ίδιο τον Λένιν. Αντιθέτως ο Λένιν κυριολεκτικά παρουσιάζεται σαν να έπεσε από του ουρανό !!! Οι Θέσεις του Απρίλη που έγραψε καθοδόν στην Ρωσία από την Ελβετία παρομοιάζονται στο ντοκιμαντέρ με τις 10 εντολές του Μωυσή. Στην προκείμενη περίπτωση ο τελευτάιος είναι ο Λένιν !
Η πραγματικότητα βέβαια είναι (κάτι που δεν αναφέρεται στο ντοκιμαντέρ) ότι οι Μπολσεβίκοι αυξάνει ιλλιγιωδώς την επιρροή τους στο προλεταριάτο και στον στρατό τόσο με τα μέλη τους σαν κόμμα όσο και στις εκλογές των Σοβιέτ και των Εργοστασιακών Επιτροπών.Κάτι που δεν κάνει ΚΑΝΕΝΑ αλλο κόμμα ή πολιτικός χώρος την περίοδο εκείνη. Επίσης συνέπεσαν πολιτικά ως κόμμα με τους αγρότες που βίαια παίρναν χωράφια γης (η Προσωρινή Κυβέρνηση ήταν διστακτική, οι Μπολσεβίκοι λέγαν καλά κάνετε!)
Προς "απόδειξη" ότι ο Λένιν έπεσε από τον ουρανό παρουσιάζεται σαν να "αδειάζει" τους ναύτες της Κρονστάνδης τον Ιούλιο του 1917 στην εξέγερση.
Αυτό συνοδευέται από το σχόλιο ενός ιστορικού που παρουσιάζει τον Λένιν ως έναν πεισματάρη που μερικές φορές είχε δίκιο και μερικές φορές τραγικά λάθος. Ενώ προσθέτει ότι ο Λένιν δεν αρεσκόταν στον αυθορμητισμό και στην δράση από τα κάτω. Αυτό βέβαια είναι η μίση αλήθεια. Προφανώς οι Μπολσεβίκοι και ο Λένιν δεν υποτάσσονταν στο αυθόρμητο του τύπου "άντε πάμε και ότι γίνει" αυτό δεν σημαίνει ότι δεν ήταν ο αυθορμητισμός και η κίνηση των μαζών η βάση τους. Ίσα ίσα οι Μπολσεβίκοι και ο Λένιν ήταν σαν το ψάρι στο νέρο εκείνη την περίοδο με τον αυθορμητισμό και την κίνηση των μαζών.
Με την καταστολή της εξέγερσης του Ιούλη ο Λένιν φεύγει πιστεύοντας ότι η επανάσταση είχε ηττηθεί και ξανά μας προβάλλεται ως "απροοπτα" να επιστρέφει σε ένα δωμάτιο αρχές Οκτώβρη.
Εκεί το ντοκιμαντέρ μας πληροφορεί ότι δεν ήταν η ταξική ανάλυση της κατάστασης που τον έφερε σε κάποια συμπεράσματα , αλλά λόγω της ισχυρής προσωπικότητας του που θα θέσει το ζήτημα της ένοπλης εξέγερσης στο Μπολσεβίκικο κόμμα. Μάλιστα ο Λένιν θα αρχίσει από τότε τις "συνωμοσίες" και ολίγον τι πραξικοπηματικές του βλέψεις αφού το ντοκιμαντέρ μας πληροφορεί "ότι έπρεπε να προσέχει τους ναύτες της Κρονστάνδης γιατί δεν ήθελαν το ίδιο πράγμα , οι μεν ναύτες ήθελαν σοβιετική κυβέρνηση και ο δε Λένιν Μπολσεβίκικη κυβέρνηση" .
Εδώ πραγματικά είναι μυστήριο !!! Την περίοδο από τον Φλεβάρη μέχρι τον Οκτώβρη και ειδικά μετά τον Σεπτέμβρη : Σοβιετική κυβέρνηση μπορούσαν και θέλαν να φέρουν οι Μπολσεβίκοι όλοι οι άλλοι έιτε δεν ξέραν τι θέλαν (καλή ώρα οι διάσπαρτοι αναρχισμοί είτε τα άλλα αριστερά πολιτικά κόμματα ήταν με διφορούμενες αντιλήψεις ως προς τα σοβιετ και την προσωρινή κυβέρνηση). Και προφανώς άμα σχηματιζόταν σοβιετική κυβέρνηση οι μπολσεβίκοι θα είχαν το πάνω χέρι. Γιατί; Γιατί είπαμε ότι αυτούς αναγνωρίζαν οι προλετάριοι και οι φαντάροι ως υπέρμαχους και φορείς της σοβιετικής κυβέρνησης.
Πρόκειται για μια καταπληκτική λογική ακροβασία του ντοκιμαντέρ , να διαχωρίζει προ του Οκτώβρη την προοπτική της σοβιετικής κυβέρνησης από τους Μπολσεβίκους !
Όταν έρχεται η έφοδος στα Χειμερινά Ανάκτορα, το ντοκιμαντέρ μας παρουσιάζει σαν να ήρθαν και να την διεκπεραίωσαν μόνο οι ναύτες. Η πραγματικότητα ήταν
α.όντως ήρθαν ναύτες από την Κρονστάνδη υπό την καθοδήγηση του Μπολσεβίκικου κόμματος και του μπολσεβίκου Ντυμπένκο και όχι κάποιο "αναρχίζοντα" Πετρισένκο ή δεν ξέρω εγώ αυθόρμητα ξυπνήσαν ένα πρωί οι ναύτες και λένε δεν πάμε στα Χειμερινά να τα πάρουμε ;
β.η Επαναστατική Στρατιωτική Επιτροπή του Σοβιέτ της Πετρούπολης είχε άλλους τόσους χιλιάδες στρατιώτες που συμμετείχαν στην έφοδο.Πέραν όλων των πόλεων Μόσχα κτλ κτλ που πραοφανώς δεν πήγαν οι ναύτες.
Μετέπειτα το ντοκιμαντέρ πειρνάει στο ζήτημα της Συντακτικής Συνέλευσης. Οι εκλογές για την Συντακτική Συνέλευση παρουσιάζονται σαν η πεμπτουσία της Δημοκρατίας , ως οι πρώτες δημοκρατικές εκλογές της Ρωσίας.
"Ο Λένιν όμως δεν είχε χρόνο για δημοκρατία" μας πληροφορεί το ντοκιμαντέρ σαν με λύπη. Οι μπολσεβίκοι θα παρουσιαστούν σαν να κάνουν φασαρία κατά την σύγκληση της και μάλιστα ένας πυροβόλησε κιόλας μέσα.Οι μπολσεβίκοι έχουν μόνο το 1/4 και κατά συνέπεια την διαλύουν.Εκεί μάλιστα παρουσιάζεται και ένας ναύτης να λέει την ιστορική ατάκα "η φρουρά έχει κουραστεί παρακαλώ διαλύστετε το". Εδώ ίσως είναι ένα σημείο διαφωνίας του ντοκιμαντέρ με την αναρχική θεώρηση.
Το ζήτημα της Συντακτικής Συνέλευσης και της διάλυσης της μετά τον Οκτώβρη είναι ένα αρκετά διαδεδομένο σημείο κριτικής. Χαρακτηριστικά και η ίδια η Ρόζα Λούξεμπουργκ το αναφέρει. Ποιά ήταν η πραγματικότητα όμως αυτού του ζητήματος ; Παραθέτω το κομμάτι από το βιβλίο "Σοσιαλισμός, δημοκρατία και μονοκομματικό σύστημα" για το θέμα πιο κάτω. Με το οποίο συμφωνώ πλήρως.
Το πρώτο μέρος του ντοκιμαντέρ θα μας βρει με τον Λένιν με την βία και την άρνηση της δημοκρατίας να ανεβαίνει στην εξουσία. Μάλιστα κατά το ντοκιμαντέρ τα πράγματα θα γίνουν ακόμη χειρότερα όταν δημιουργείται η κακιά Τσέκα που μεταξύ άλλων θα εκτελέσει , όπως με δραματικό τρόπου θα απεικονίστει, έναν κλόουν !!! Οι τελευταίες σκηνές θα δείξουν τους ναύτες της Κρονστάνδης να προβληματίζονται με την Τσέκα.
Ένα ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι η Τσέκα δεν ήταν μονοπώλιο των Μπολσεβίκων και οι Αριστεροί Εσέροι που ήταν στην κυβέρνηση εκείνη την περίοδο είχαν σημαίνοντα μέλη στην Τσέκα. Επίσης αν και παρουσιάζεται ως να έχει απλώθει σαν ένα πανρωσικό ιστό αράχνης σπέρνοντας τον τρόμο στον απλό πολίτη παντού (εδώ μέχρι και κλόουν σκοτώναν !) η πραγματικότητα ήταν ότι τον Φλεβάρη του 18 τα αρχηγεία της Τσέκα είχαν 120 μέλη.
Στο δεύτερο μέρος συνεχίζεται το τροπάρι. Οι μπολσεβίκοι και ο Λένιν ο ίδιος αρχίζονται και γίνονται παρανοικοί μας πληροφορεί. Φίλοι της επανάστασης μπαίνουν στις φυλακές. Αλλά η παράνοια θα "δικαιωθεί" ως σωστή και θα επεκταθεί εν τέλει με την απόπειρα δολοφονίας του Λένιν από την Fanya Kaplan. Η οποία διαδραματίζεται εκτενώς. Τότε παρουσιάζεται ως η προσωπική παράνοια του Λένιν μετά την απόπειρα να είναι η αιτία του Κόκκινου Τρόμου. Όλη η προεπαναστατική διανόηση τίθενται στο στόχαστρο.Ο Κόκκινος Τρόμος γίνεται επίσημη πολιτική μέσα σε 1 μήνα 800 αριστεροί συλλαμβάνονται και μέχρι το τέλος του χρόνου εκτελούνται γύρω στις 6.000 πολιτικοί αντίπαλοι.
Η πραγματικότητα είναι κάπως διαφορετική όμως.Ο Κόκκινος Τρόμος δεν ήταν μια προσωπική υπόθεση του Λένιν και της παράνοιας του.Πριν την απόπειρα κατά του Λένιν τον Ιούλιο του 1918 είχε γίνει ένοπλη ανταρσία με δολοφονίες και τα σχετικά από τους Αριστερούς Εσέρους που λόγω της μειοψηφίας τους στο συνέδριο των Σοβιέτ για το Μπρεστ-Λιτοφσκ περάσαν στην τρομοκρατία θέτοντας οι ίδιοι τους εαυτούς τους εκτός της Σοβιετικής δημοκρατίας και νομιμότητας.
Επιπλέον 2 σημαντικοί μπολσεβίκοι δολοφονήθηκαν πάλι από Εσέρους. Ενώ ακόμα νωρίτερα από το καλοκαίρι του 1918 στην Μόσχα την άνοιξη του 18 οι αναρχικοί κύκλοι λεηλατούσαν κλέβαν και φιλοξενούσαν μέχρι και τσαρικούς στις τάξεις τους (κάτα τον φιλοαναρχικό Βίκτωρ Σερζ). Αυτά ήταν μερικά από τα "φιλικά" πυρά που γέννησαν τον Κόκκινο Τρόμο. Γιατί υπήρχε και ο Λευκός Τρόμος όπου εκείνη την περίοδο του καλοκαιρίου του 18 η Σοβιετική κυβέρνηση είχε φθάσει να ελέγχει το 1/4 της πρώην Ρωσικής αυτοκρατορίας, τα πογκρόμ και οι ακρότητες ήταν σήμα κατατεθέν για τους Λευκούς Στρατούς και τους ξένους Ιμπεριαλιστικούς
περισσότερα:Οι Επαναστάτες θύματα του αναρχισμού/μικροαστισμού στην Ρωσία.
και οι Αναρχικοί στην Ρωσία και ο Αφοπλισμός των Αναρχικών:Βίκτωρ Σερζ
Σε αυτήν την κατάσταση οι ναύτες της Κρονστάνδης παρουσιάζονται σαν μόνοι αυτοί να σώζουν την επανάσταση... Για να αντιμετωπίσουν τον Γιούντενιτς στον Βόλγα στο Καζάν.Παρουσιάζονται σαν οι μοναδικοί σωτήρες, η τελευταία ελπίδα της επανάστασης... Εδώ πάλι ισχύει ότι ναι μεν μπορει να δώσαν την μάχη αλλά σίγουρα δεν ήταν η τελευταία ελπίδα ούτε οι μοναδικοί.
Μετά πάει στο τελευταίο κεφάλαιο που είναι η ίδια η ανταρσία της Κρονστάνδης.
Παρουσιάζεται η δυσαρέσκεια ως εξής :
Ότι είχε καταργηθεί η άμεση δημοκρατία τους που είχαν φέρει μετά τον Φλεβάρη 1917 από μια σειρά Κομμισάριους ενώ ο Μπολσεβίκος υπεύθυνος του Βαλτικού στόλου και η γυναίκα του παρουσιάζονται να παιρνάνε μια χαρά.Οι ναύτες ζητούσαν απαντήσεις. Γιατί αν δεχόντουσαν έστω κριτικά τις κακουχίες του εμφυλίου τώρα είχε τελειώσει και λέγανε τι γίνετε ;
Βέβαια η πραγματικότητα είναι ότι τον Φλεβάρη-Μάρτη του 1921 ναι μεν είχε κοπάσει ο εμφύλιος αλλά ξένα στρατεύματα και περιοχές υπό Λευκή κατοχή παρέμεναν στην Ρωσία. Τουλάχιστον μέχρι το 1922. Κάτι που δεν αναφέρεται στο ντοκιμαντέρ.
Οι ναύτες παρουσιάζονται να εξεγείρονται για τα ιδανικά της επανάστασης και για να βάλουν ένα τέρμα στην μπολσεβίκικη δικτατορία. Ο Λένιν δείχνει μηδενική ανοχή. Να αναφέρω εδώ ένα σημαντικό ελλάτωμα που διατυμπανίζεται παντού και πάντα. Οι ναύτες παρουσιάζονται (από τους ηθοποιούς) ως να είναι οι ίδιοι και απαράλλαχτοι από το 17 ως το 21. Κάτι που βέβαια δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα πλήρως. Πολλοί στέλνονταν σε διάφορες περιοχές δεν σημαίνει ότι υπηρετούσαν πάντα στον Βαλτικό Στόλο ή ότι αυτοί που ήταν το 21 ήταν και το 17 που μπουκάραν στα Ανάκτορα, νεοσύλλεκτοι ερχόντουσαν συνέχεια και φυσικά μετά από όλες αυτές τις πολεμικές επιχειρήσεις ο στόλος ο ίδιος είχε αποδεκατιστεί.
Επίσης ένα άλλο σημείο το πρόγραμμα της ανταρσίας σίγουρα δεν ήταν τα ιδανικά του Οκτώβρη. Το ελεύθερο εμπόριο που βαπτίζοταν μάλιστα ως νέος τύπου σοσιαλισμός (όχι σαν υποχώρηση όπως από τον Λένιν) και τα σοβιέτ χωρίς κόμματα δεν ήταν σίγουρα τα ιδανικά του Οκτώβρη. Ούτε έγινε με αυτά ο Οκτώβρης. Πρόκειται για άλλη μια υπεραπλούστευση του ντοκιμαντέρ.
Περισσότερα:Οι "Ιζβέστιες" της Κρονστάνδης
Ο ηγέτης της ανταρσίας παρουσιάζεται σαν ένας απλός ναύτης που λόγω της δυσαρέσκειας στράφηκε προς την ανταρσία όπως και οι άλλοι ηγέτες. Πράγμα ξανά ανακριβές μιας και πολλοί από αυτούς είχαν παρελθοντική Λευκή "θητεία" όπως αναφέρει και ο Άβριτς όπως και τα αρχεία.
Περισσότερα:Ο Προέδρος στην Κρονστάνδη της "επαναστατικής" επιτροπής
Οι εκατέρωθεν πολεμικές επιχειρήσεις και τα θύματα μεταχειρίζονται δεόντως , οι μπολσεβίκοι παρουσιάζονται ως ασυγχώρητοι και βάναυσοι. Παρόλα αυτά υπάρχουν εκτιμήσεις ως προς τα θύματα ότι ενδέχεται οι Μπολσεβίκοι να είχαν περισσότερες απώλειες (Ο.Figes). Πάλι η πραγματικότητα είναι κάπως λειψή εδώ. Παραχωρήθηκε αμνηστεία ακόμα και για αυτούς που καταφύγαν στην Φινλανδία και γυρίσαν πίσω. Ενώ ακόμα και δυο ηγέτες μεταξύ αυτών ο Πετρισένκο αμνηστεύτηκαν και έγιναν πράκτορες της GPU !!!
Ενώ το γεγονός ότι η πολιτική ηγεσία της εξέγερσης την κοπάνησε για Φινλανδία ενώ άλλοι μείναν δεν κριτικάρεται απλώς παρουσιάζεται . Πέρα ότι υπάρχουν μαρτυρίες ότι φύγαν με τα λεφτά του Σοβιέτ !!!
Προφανώς ο στόχος από την αρχή του λιβανίσματος των ναυτών και της παρουσίασης τους ως ίδιους και απαράλλαχτους γίνεται για να εξυπηρετηθεί η "δραματική" διάσταση του πράγματος. Δηλαδή : Αυτοί που πολεμήσαν όσο κανείς άλλος και ήταν το καμάρι της επανάστασης προδωθήκαν από τους Μπολσεβίκους.
Ετσι μας δίνει και το τελικό συμπέρασμα ο ένας ιστορικός , η εξέγερση της Κρονστάνδης ήταν η τελευταία σπίθα της επανάστασης με την καταστολή της πέθανε και η επανάσταση...
Στις τελευταίες σκηνές θα περιπλανηθούμε στον τόπο που είναι θαμμένοι οι ναύτες.Εκεί θα δούμε μια πινακίδα με την επιγραφή "Στην μνήμη των νεκρών του Κόκκινου Τρόμου" και από δίπλα την εικόνα του Ιησού Χριστού !...
---------------
Μια κριτική στο ντοκιμαντέρ:
http://www.marxist.com/russian-revolution-colour-documentary-5.htm
Περισσότερα για την ανταρσία:
Κρονστάνδη : ο Τρότσκι είχε δίκιο!
Ο Κάρλ Ράντεκ για την Κρονστάνδη
Τρότσκι για την Κρονστάνδη
Ο Μπετελέμ για την Κρονστάνδη
John G. Wright,The Truth about Kronstadt
http://www.marxists.org/history/etol/writers/wright/1938/02/kronstadt.htm
Kronstadt 1921: Bolshevism vs. Counterrevolution
http://www.icl-fi.org/english/esp/59/kronstadt.html
για κριτικές σε άλλα ντοκιμαντέρ επί της ΕΣΣΔ:
History Channel : "Stalin Declassified" (ντοκιμαντέρ)
Biography Channel :"Hitler VS Stalin" (ντοκιμαντέρ)
